Τα Χαλίτζια της Μνήμης μας
Με μια πολύ όμορφη και νοσταλγική ανάρτηση, η Ξένια Χαραλάμπους από την κατεχόμενη Γαληνή, θυμάται την όλη διαδικασία παρασκευής του τοπικού γαλακτοκομικού προϊόντος της Τηλλυρίας, του “χαλιτζιού”. Ωστόσο, όπως συμπεραίνει κανείς, λίγοι νέοι άνθρωποι με καταγωγή από αυτές τις κατεχόμενες κοινότητες της Τηλλυρίας, γνωρίζουν πως πέραν από το χαλλούμι, οι πρόγονοί τους κατασκεύζαν και το “Χαλίτζι”.
Όπως αναφέρει:
Στο κατεχόμενο χωριό μου είχαμε δύο κατσίκες, την Πέπα και την Καρεκλού. Τις έβοσκα μικρή μαζί με τη μάνα μου, μέσα στην καταπράσινη φύση του τόπου μας.
Θυμάμαι, σε ένα σημείο υπήρχε ένας πεύκος, κι εκεί βρίσκαμε λίγη δροσιά. Ξαπλώναμε στη σκιά του, περιμένοντας να βοσκήσουν οι κατσίκες, ακούγοντας “Το Σπίτι των Ανέμων” από το μικρό ράδιο που παίρναμε μαζί μας.
Περιμέναμε να φάνε καλά, να κατεβάσουν γάλα, να φτιάξει η μάνα μου χαλούμια και χαλίτζια. Αλήθεια, πόσοι άραγε γνωρίζουν τα χαλίτζια; Ίσως μόνο εμείς, οι άνθρωποι της Τηλλυρίας. Με αυτά μεγαλώσαμε. Κάθε χαλίτζι κι ένα κομμάτι από τη ζωή μας.
Τώρα, κάθε γεύση και μια επιστροφή στα παιδικά μας χρόνια, στα χώματα που αφήσαμε πίσω, μα ποτέ δεν ξεχάσαμε.
Τα χαλίτζια της φωτογραφίας τα αγόρασα από τον Κάτω Πύργο Τηλλυρίας:
Ακολούθως, προσθέτει:
Λυπηρό να μην γνωρίζουν οι περισσότεροι Κύπριοι τα χαλήτζια.
Ένα γνήσιο, παραδοσιακό προϊόν του τόπου μας, φτιαγμένο με κόπο, μεράκι και ιστορία, που κρατάει από γενιά σε γενιά.
Κι όμως… γνωρίζουμε τα ξένα τυριά, τα μουχλιασμένα τυριά , τα μπλε τυριά, τα blue cheese. Ξέρουμε πώς να τα ζητήσουμε, πού να τα βρούμε, πώς να τα σερβίρουμε.
Αλλά για τα χαλήτζια; Αυτά που μυρίζουν κατσικίσιο γάλα και παιδικά καλοκαίρια, λίγοι ξέρουν, και ακόμη λιγότεροι τα θυμούνται. Κι αν η δική μας γενιά τα αγνοεί, τι θα γίνει με τις επόμενες;
Πώς να αγαπήσει κάποιος κάτι που δεν έμαθε ποτέ πως υπήρξε; Αυτοί οι θησαυροί θα χαθούν. Και κανείς δεν θα ξέρει τι ήταν τα χαλήτζια. Κι όμως… ήταν Κύπρος. Ήταν γεύση, μνήμη, ρίζες. Μην αφήσουμε τα χαλήτζια να χαθούν στη σιωπή.
Σύμφωνα πάντως με τη περιγραφή του φακέλου ΠΟΠ, Τα Χαλίτζια Τηλλυρίας/Halitzia Tillirias είναι λευκά τυριά μαλακού έως ημίσκληρου τύπου που παρασκευάζονται από νωπό αιγινό γάλα που έχει υποστεί θερμική επεξεργασία, πυτιά (εξαιρουμένης της πυτιάς που προέρχεται από το στομάχι των χοίρων) και αλάτι.
Τα Χαλίτζια Τηλλυρίας/Halitzia Tillirias ωριμάζουν μέσα σε άλμη ορού για τουλάχιστο σαράντα (40) ημέρες από το χρόνο παραγωγής τους προτού να είναι διαθέσιμα προς κατανάλωση. Τα Χαλίτζια Τηλλυρίας/Halitzia Tillirias διατίθενται στην αγορά σε διάφανη συσκευασία που περιέχει πολλά τεμάχια τυριών μαζί τα οποία καλύπτονται από άλμη ορού.
Λόγω του ακανόνιστου σχήματος τα Χαλίτζια Τηλλυρίας/Halitzia Tillirias παρουσιάζουν ένα εύρος διακύμανσης στο βάρος κάθε τεμαχίου που κυμαίνεται από 20 έως 80 γραμμάρια περίπου.
Φυσικά χαρακτηριστικά:
Χαρακτηρίζονται από το βοτσαλωτό τους σχήμα, το κατάλευκο τους χρώμα και τις ακανόνιστου μεγέθους τρύπες στην επιφάνεια τους, που προσδίδουν μια τραχεία όψη στα τεμάχια των τυριών Χαλίτζια Τηλλυρίας/Halitzia Tillirias