Για τη Μάχη της Δένειας 1974 και τα όσα διημείφθησαν έγραψε ο Σάββας Τσολάκκης και η Σ. Ι. Μ. Α. Σελίδες Ιστορικής Μνήμης & Αναπαράστασης. Η εν λόγω ομάδα, μεταξύ άλλων, συλλέγει μαρτυρίες από τις μάχες.
Όπως διαφαίνεται από όσα γράφει ο κ. Τσολάκκης, τόσο η Δένεια, όσο και άλλα χωριά της περιοχής μας, σώθηκαν χάρη στην αυταπάρνηση μερικών στρατιωτών που δεν επέτρεψαν στους Τούρκους να προχωρήσουν σε κατάληψη εδαφών υπό μορφή περίπάτου.
Μπορείτε να δείτε ΕΔΩ και σχετικό τηλεοπτικό ρεπορτάζ του Ραφαήλ Αλεξίου με μαρτυρίες κατοίκων:
18 Αυγούστου 1974: Όταν η Δένεια κράτησε Θερμοπύλες – 18 στρατιώτες μαζί με λίγους χωριανούς – ΒΙΝΤΕΟ
Διαβάστε την περιγραφή:
Στις 18/08/1974(υποτίθεται οι πολεμικές επιχειρήσεις τελείωσαν στις 16/08 η ώρα 18:00,στις 17/08 ελαβε χώρα η μάχη στο Πυρόι και στην Αθηένου) στο χωριό Δένεια στο δυτικό μέτωπο βρίσκονται ένα marmon heringhton iv και ενα btr152 της 21 ΕΑΝ με συνολικό αριθμό κληρωτών και εφέδρων αξιωματικών και οπλιτών γύρω στα 30 άτομα συμπεριλαμβανομένου και εθελοντών κατοίκων του χωριού υπό τις διαταγές του υπίλαρχου Δρίτσα Βασίλειου.
Λίγο πριν το μεσημέρι αντιλαμβάνονται 4 λεωφορεία χρώματος κόκκινου να έρχονται προς το μέρος τους απο τον δρόμο Μόρφου με κατευθυνση προς Λευκωσία. Ένα εξ αυτών λαμβάνει κάλυψη πίσω απο ενα λόφο. Ήταν το λεωφορείο που μετέφερε τα στοιχεία των όλμων και πήραν θέσεις μάχης πισω απο το λόφο.
Τα λεωφορεία ήταν γεμάτα με τούρκους στρατιώτες δύναμης περίπου 2 λόχων και είχαν την εντύπωση οτι θα έκαναν “περίπατο” προς τη Δένεια και το τι θα επακολουθούσε μετά άγνωστο.
Αμέσως άρχισε η επίθεση των τούρκων και οι υπερασπιστές του χωριού έλαβαν θέσεις μάχης, ανέπτυξαν το πολυβόλο 0.30 σε ένα σπίτι της περιοχής και όπως αυτό αλλά και το πολυβόλο 7.62mm του Βtr152 δεν σταματησαν να πολυβολούν τους επιτιθέμενους.
Οι υπόλοιποι με τον ατομικό τους οπλισμό του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου απο τις θέσεις μάχης τους επίσης άνοιξαν πυρ.
Οι συνεχείς εκρήξεις απο τους όλμους, οι επιθέσεις των τούρκων στρατιωτών, η φωτιά απο τα καλάμια και ο καπνός, οι φωνές για πυρομαχικά συντέλεσαν ενα τρομακτικό σκηνικό μάχης.
Η αυταπάρνηση των υπερασπιστών της Δένειας έδωσε ενα ηχηρό χαστούκι στα οποιαδήποτε επεκτατικά σχεδια του Αττίλα για περαιτέρω κατοχή εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας υπο την μορφή του περίπατου.
Η Δένεια σώθηκε και μαζί της και αλλα τόσα γύρω χωριά.
Υ.Γ. Για παρόμοιες περιπτώσεις οπως Μάμμαρι και Ακάκι θα αναφερθούμε σε αλλες αναρτήσεις.
