Ο Χριστόδουλος Καλλίνος καταγράφει με συγκίνηση την εμπειρία του από την επίσκεψη του στην εκκλησία του Αρχαγγέλου στην Πάνω Ζώδια και μεταφέρει την ελπίδα που γεννά το έργο της Δικοινοτικής Επιτροπής Πολιτιστικής Κληρονομιάς για αποκατάσταση των θρησκευτικών μας μνημείων.
Αυτούσια η ανάρτηση του Χριστόδουλου Καλλίνου στο facebook:
Το προ περασμένο Σαββατοκύριακο ξεκίνησα να πάω μια εκδρομή μετά από πολύ καιρό στα κατεχόμενα.
Είπα να πάω σε τόπους που δεν είχα ξανά επισκεφθεί. Αρχίζω να ζω με μια ενοχή για το ότι πατώ σε λίγο καιρό τα πενήντα δύο μου χρόνια και το άλλο μισό της πατρίδας μου που είναι μια κουκκίδα στο χάρτη της Υδρογείου, ελάχιστα το γνωρίζω. Και υπάρχουν και περιοχές της πατρίδας μας που δεν τις έχω καθόλου δει: την Καρπασία λόγου χάριν, την Μόρφου, τον Πενταδάχτυλο.
Έτσι λοιπόν το προ περασμένο Σαββατοκύριακο ξεκίνησα με προορισμό τα χωριά Αγία Ειρήνη, Κορμακίτη, Λιβερά.
Έκαμα το homework μου τις προηγούμενες λίγες μέρες – μελέτησα λίγο κάποια γεωγραφικά και ιστορικά στοιχεία της περιοχής, έκαμα μια νοητή διαδρομή στον χάρτη- και ξεκίνησα.
Ένας φίλος μου που κατάγεται από την περιοχή που σκόπευα να επισκεφτώ με συμβούλεψε να ακολουθήσω την διαδρομή Αστρομερίτης- Ζώδια- Καπούτι.
Αφού λοιπόν πέρασα το οδόφραγμα του Αστρομερίτη βρήκα το πρώτο κατεχόμενο χωριό και βρέθηκα ενώπιον μιας εικόνας που με πλήγωσε βαθιά. Εγώ ο άθεος είδα μια εκκλησιά σε τέτοιο χάλι που με έπιασε απελπισία. Το καμπαναριό σε κακά χάλια. Τον σταυρό σπασμένο και την εκκλησιά χωρίς καμπάνες.
Δίπλα από την εκκλησία ήταν ένα νεόδμητο τζαμί απ’ αυτά που φυτρώνουν παντού στην βόρεια πλευρά της πατρίδας μας σε στυλ ready made.
Δεν μ’ ενόχλησε τ’ ότι δίπλα από την εκκλησία κτίστηκε ένα τζαμί. Μ’ ενόχλησε που η εκκλησία ήταν σ’ αυτή την ιερόσυλη κατάσταση.
Δεν ήμουν βέβαιος αν ήμουν στην Πάνω ή στην Κάτω Ζώδια και ποια ήτο η εκκλησία που είχα ενώπιον μου.
Άρχισα να περιφέρομαι στα πέριξ της εκκλησίας σοκάκια και έλεγα μέσα μου «με τις εκκλησιές μας σε τέτοια κατάσταση δεν μπορεί να υπάρξει καμιά λύση του Κυπριακού και κανένα μέλλον στον τόπο».
Ο σεβασμός στα μνημεία και τα ιερά του τόπου της κάθε εθνοτικής ομάδας – χριστιανικά, μουσουλμανικά και ούτω καθεξής- είναι η προϋπόθεση για ότι καλό μπορεί να υπάρξει σ’ αυτόν τον τόπο.
Έχω γράψει παλαιότερα και εξέφρασα την λύπη μου και τον θυμό μου και για μουσουλμανικά μνημεία, τεμένη και νεκροταφεία που τα βρήκα σε άσχημη κατάσταση. Η ευαισθησία μου δεν είναι μονόπλευρη.
Έτσι, είπα ότι θα πρέπει να κάνω κάτι γι’ αυτήν εδώ την εκκλησία που βλέπω μπροστά μου που βρίσκεται σ’ αυτήν την άσχημη κατάσταση χωρίς να ξέρω ούτε ποια εκκλησία ήταν ούτε καλά καλά γνώριζα σε ποιο τόπο ήμουν.
Έμαθα από περαστικούς ότι η εν λόγω εκκλησία είναι η εκκλησία του Αρχαγγέλου και το χωριό εις το οποίο εβρίσκομουν πως ήταν η Πάνω Ζώδια.
Επιστρέφοντας τηλεφώνησα στην Μητρόπολη Μόρφου αναζητώντας πληροφορίες αν έχουν γίνει ενέργειες για αποκατάσταση της εκκλησίας του Αρχαγγέλου.
Από την Μητρόπολη μου είπαν ότι δεν είναι η μοναδική εκκλησία που βρίσκεται σ’ αυτήν την κατάσταση.
«Το γνωρίζω -τους είπα- αλλά εγώ θα επικεντρώσω τις ενέργειες μου σ’ αυτήν την εκκλησία που πρώτη βρήκα στον δρόμο μου».
Ακολούθως επικοινώνησα και με τον Σώτο Κτωρή τον Συμπρόεδρο της Δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά που μου είπε τα ευχάριστα νέα ότι σύντομα αρχίζουν οι εργασίες για αποκατάσταση της εκκλησίας του Αρχαγγέλου.
Εξέφρασα στον Σώτο τα αισθήματα που μου προκάλεσε η εικόνα της εκκλησίας που είδα και ο Σώτος μου είπε «φτιάξαμε και εκκλησίες που βρίσκονταν σε πολύ χειρότερη κατάσταση, θα την φτιάξουμε κι αυτή σύντομα». Χάρηκα ιδιαίτερα. Ενθουσιάστηκα μπορώ να πω με τα καλά νέα.
Επειδή είχα μιλήσει και με τον Μελέτη Αποστολίδη που εργάζεται σε εθελοντή βάση με την Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά και μου περιέγραψε τους πολύ περιορισμένους πόρους που έχουν στην διάθεση τους, είπα στον Σώτο αν είναι οικονομικό το πρόβλημα να κάνουμε έρανο. Να βάλουμε ο καθένας ότι μπορεί. Εγώ θα δώσω 100 ευρώ για την αποκατάσταση της εκκλησίας του Αρχαγγέλου. «Είναι και το οικονομικό» μου είπε ο Σώτος.
Ενημερώθηκα επίσης από τον Μελέτη ότι αυτή την στιγμή η Τεχνική επιτροπή τρέχει τριάντα τόσα έργα. Ανάμεσα σ’ αυτά και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής της Λαπήθου που επίσης επισκέφτηκα αυτές τις μέρες.
Και η εκκλησία του Αρχαγγέλου όπως και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής ήταν μέχρι σχετικά πρόσφατα τζαμιά. Τώρα έπαψαν να είναι και προχωρεί η αποκατάστασις τους.
Σπουδαία τα νέα και το ξαναλέω η Τεχνική επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά επιτελεί το σπουδαιότερο αυτήν την στιγμή έργο στο πλαίσιο των ΜΟΕ. Ένα έργο που μας κάνει να ελπίζουμε ότι το μέλλον του τόπου θα είναι ένα αύριο αλληλοσεβασμού και ειρηνικής συνύπαρξης των ανθρώπων αυτού του τόπου.
Όμως τα μνημεία και τα ιερά μας θα υποφέρουν ακόμη κι αν αποκατασταθούν αν δεν υπάρξει λύση του Κυπριακού. Αυτό σκεφτόμουν λίγο αργότερα όταν επισκέφτηκα το Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στην Μύρτου που αποκατέστησε η Τεχνική Επιτροπή το 2017.
Όπως είδα το Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα τελιασμένο και βουβό το ένιωσα σαν ένα πλάσμα που υποφέρει. Γιατί είχα διαβάσει για το πόσο ζωντανός ήταν ο χώρος του μοναστηριού πριν το 74.
Στο χώρο του μοναστηριού λειτουργούσε σχολείο, γινόντουσαν πανηγύρεις, πολύς κόσμος επισκεπτόταν το μοναστήρι.
Οι εκκλησιές μας λοιπόν θα πρέπει να αποκατασταθούν και να λειτουργηθούν. Το έργο της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά είναι ένας φάρος ελπίδας.