H πολυμερής συνάντηση για το Κυπριακό που αναμένεται να συγκληθεί τον Μάρτιο στη Γενεύη μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που έχουν διακοπεί, πάντοτε εντός του συμφωνημένου πλαισίου, δήλωσε τη Δευτέρα ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, μετά τη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη με την Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέα των ΗΕ Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο στο Προεδρικό Μέγαρο.
Πρόσθεσε πως ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης μετέφερε στην κ. ΝτιΚάρλο την ετοιμότητά του να πραγματοποιηθεί ακόμη και σήμερα ή αύριο η δεύτερη συνάντηση με τον Τ/κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ, στο πλαίσιο της συζήτησης για τη διάνοιξη νέων σημείων διέλευσης.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά το τέλος της συνάντησης στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος είπε ότι αυτή η συνάντηση πραγματοποιήθηκε «στο πλαίσιο της απαραίτητης προεργασίας, ενόψει της σύγκλησης της πολυμερούς διάσκεψης».
«Για ακόμη μια φορά χαιρετίζουμε την προσήλωση, τη δέσμευση του ιδίου του ΓΓ των ΗΕ στις προσπάθειες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αντάλλαξε με την κ. ΝτιΚάρλο, σε μια πολύ παραγωγική συζήτηση, η οποία διήρκησε πέραν της μιας ώρας, απόψεις για το πώς πρέπει να πορευτούμε στο διάστημα που θα προηγηθεί της πολυμερούς διάσκεψης, ακριβώς για να συμβάλουμε με τον μέγιστο δυνατόν τρόπο στην επίτευξη μιας θετικής κατάληξης», ανέφερε στη συνέχεια.
«Προσεγγίζουμε αυτή την πολυμερή συνάντηση ως μια ευκαιρία να αποτελέσει εφαλτήριο για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που έχουν διακοπεί, πάντοτε εντός του συμφωνημένου πλαισίου. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης υπέβαλε συγκεκριμένες προτάσεις και εισηγήσεις προς την κ. ΝτιΚάρλο, σε σχέση με το πώς μπορεί να διασφαλιστεί αυτή η θετική κατάληξη κατά τη διάρκεια της πολυμερούς διάσκεψης στη Γενεύη», συνέχισε ο κ. Λετυμπιώτης.
Πρόσθεσε πως ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης «επανέλαβε, για ακόμη μια φορά, την ετοιμότητά μας για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων» και υπογράμμισε «τη σημασία στη διαδικασία να προηγηθεί η συζήτηση και η σύνταξη της δομής, ούτως ώστε να μπορέσει να συμβάλει στη θετική κατάληξη».
Συμπλήρωσε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επανέλαβε στην κ. ΝτιΚάρλο την ετοιμότητά του «ακόμη και σήμερα ή αύριο αν το επιτρέπει το πρόγραμμά της» να πραγματοποιηθεί η δεύτερη συνάντηση με τον κ. Τατάρ, «στο πλαίσιο της συζήτησης για τη διάνοιξη νέων σημείων διέλευσης ή και των σημείων που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συμπεριέλαβε στη δέσμη των οκτώ προτάσεων που υπέβαλε στον κ. Τατάρ κατά την τελευταία τους συνάντηση».
Είπε επίσης ότι η αξιωματούχος των ΗΕ ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι θα ακολουθήσουν συναντήσεις της τις επόμενες μέρες, τόσο στην Αθήνα όσο και στην Άγκυρα, και ότι θα υπάρξει επικοινωνία τους μετά την ολοκλήρωση αυτών των επαφών της.
Ερωτηθείς αν οι προτάσεις του Προέδρου αφορούν την ουσία ή τη διαδικασία, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος είπε ότι «η ουσία και η διαδικασία είναι συνδεδεμένες», σημειώνοντας ωστόσο ότι περισσότερα ως προς το περιεχόμενο αυτών των εισηγήσεων δεν είναι ορθό να κοινοποιηθούν σε αυτό το στάδιο.
Πρόσθεσε ότι η κ. ΝτιΚάρλο προσέγγισε τις εισηγήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας «με το θετικό πρόσημο που τις χαρακτηρίζει, αφού αποδεικνύουν για ακόμη μια φορά και την ειλικρινή πολιτική βούληση μας, αλλά και τον εποικοδομητικό τρόπο με τον οποίον προσεγγίζουμε και την ίδια την πολυμερή συνάντηση, αλλά και την πολύ σημαντική περίοδο που θα προηγηθεί, δηλαδή της προεργασίας που θα συμβάλει εξίσου στη θετική κατάληξη που θέλουμε να έχουμε προς την άρση του αδιεξόδου»
Ερωτηθείς για την ημερομηνία της πολυμερούς συνάντησης, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι τα Ηνωμένα Έθνη έχουν προσανατολιστεί σε συγκεκριμένες ημερομηνίες εντός Μαρτίου, προσθέτοντας ότι οι συγκεκριμένες ανακοινώσεις θα γίνουν από πλευράς των ΗΕ.
Εξάλλου, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέφρασε κατά τη συνάντηση και την ετοιμότητά του να μεταβεί, αν χρειαστεί, στη Νέα Υόρκη και να συναντήσει τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της διάσκεψης.
Οι ίδιες πηγές σημείωσαν επίσης ότι στόχος είναι να αξιοποιηθεί όσο το δυνατόν καλύτερα η περίοδος που θα μεσολαβήσει μέχρι τη σύγκληση της διάσκεψης και να συνεχιστούν οι επαφές προκειμένου να αυξηθούν οι πιθανότητες θετικής κατάληξης στην πολυμερή συνάντηση.
Τυπικές δηλώσεις από ΝτιΚάρλο
Η κ. ΝτιΚάρλο μιλούσε μετά τη συνάντηση που είχε με τον κ. Τατάρ στα κατεχόμενα η οποία διήρκησε μίαμιση ώρα περίπου.
«Είναι η δεύτερη φορά που επισκέπτομαι το νησί, και είμαι πολύ ευχαριστημένη που βρίσκομαι εδώ», ανέφερε.
Η αξιωματούχος των ΗΕ είπε ότι είχαν μια «πολύ παραγωγική συνάντηση» όπου συζητήσαν επίσης «για μια συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί τον επόμενο μήνα, σε ευρύτερη μορφή».
Συζητήσαμε, πρόσθεσε, μια σειρά θεμάτων που θα μπορούσαν να συζητηθούν σε αυτή τη συνάντηση.
«Είχαμε εξαίρετη συζήτηση και είμαι και πάλι πολύ ευχαριστημένη που βρίσκομαι ξανά σε αυτό το όμορφο νησί», συμπλήρωσε.
Το βιολί του ο Τάταρ
Η άτυπη διευρυμένη συνάντηση μπορεί να γίνει στις 17-18 Μαρτίου στην Γενεύη, ανέφερε ο Ερσίν Τατάρ σε δηλώσεις του μετά από την συνάντηση μιάμισης ώρας με την Αναπληρώτρια ΓΓ ΟΗΕ, Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο, η οποία όπως πρόσθεσε «ζήτησε την έγκρισή μας». «Της είπαμε ότι μπορούμε να συμμετέχουμε σε μια τέτοια συνάντηση εκείνη την ημερομηνία. Και βέβαια πριν από τότε θα υπάρξει προετοιμασία», είπε.
Ο Τ/κ ηγέτης ανέφερε ότι ήταν δική του πρόταση μια συνάντηση στην παρουσία των δύο πλευρών, δύο εγγυητριών χωρών Τουρκίας – Ελλάδας και των ΗΕ λέγοντας πως μετέπειτα προέκυψε η παρουσία και του ΗΒ, σε χαμηλόβαθμο όμως επίπεδο.
«Δηλώσαμε ότι μπορούμε να μιλήσουμε και να συζητήσουμε οποιοδήποτε θέμα μαζί τους, αλλά φυσικά οι απόψεις μας παραμένουν οι ίδιες. Γιατί τελικά υπάρχουν δύο πλευρές στην Κύπρο, δύο κυρίαρχοι λαοί, δύο κράτη» και αν πρόκειται να κάνουν σοβαρά βήματα προς μια εποικοδομητική λύση του Κυπριακού και την έναρξη επίσημων διαπραγματεύσεων, υποστήριξε, υπάρχουν οι προϋποθέσεις που έχει θέσει για την επιβεβαίωση της κυριαρχικής ισότητας και του ίσου διεθνούς καθεστώτος. «Εμείς θα συνεχίσουμε να λέμε αυτή μας τη θέση», είπε.
Επανέλαβε επίσης ότι υπάρχουν εγγενή δικαιώματα των Τ/κ που πηγάζουν από τις διεθνείς συμφωνίες για την ίδρυση της ΚΔ.
Ο κ. Ταταρ μίλησε για «εμπάργκο, απομονώσεις και ένα σωρό περιορισμούς» που δήθεν συνεχίζουν να εφαρμόζονται εναντίον των Τ/κ. Ένα άτομο που γεννήθηκε το 1974 σήμερα είναι 50 χρονών και έχει κι εγγόνι, είπε, και αυτές οι γενιές «πληρώνουν ακόμη το τίμημα» γιατί η άλλη πλευρά – συνέχισε – θέλει να πιέσει για μια λύση τους Τ/κ. Αυτό, δήλωσε, δεν πρόκειται να το αποδεχθούν, μια λύση με το ζόρι.
Αναφέρθηκε και πάλι στο ψήφισμα του 1964 το οποίο είναι αναχρονιστικό, όπως υποστήριξε, λέγοντας ότι στο μεταξύ έχουν περάσει 60 χρόνια και οι ε/κ απέρριψαν το σχέδιο λύσης Ανάν το 2004, ενώ οι Τ/κ το αποδέχθηκαν, αλλά είναι οι Τ/κ που ακόμα παραμένουν υπό απομόνωση.
Κατά τον κ. Τατάρ αυτό είναι μια μη αποδεκτή κατάσταση και πρέπει πλέον τα ΗΕ, αλλά και οι άλλες χώρες που σχετίζονται με το Κυπριακό, να προχωρήσουν σε ανοίγματα, όπως περιγράφηκαν και στην έκθεση Ολγκίν του περασμένου Ιουλίου, για τα 3 Α, απευθείας επαφές, πτήσεις και εμπόριο. «Εάν γίνει αυτό, τότε μπορούν να ξεκινήσουν οι επίσημες διαπραγματεύσεις. Είχα την ευκαιρία να το εξηγήσω λεπτομερώς. Και η ίδια το σημείωσε», ανέφερε.
Ο κ. Τατάρ πρόσθεσε ότι ανέφερε στη κ. ΝτιΚάρλο πως είναι σημαντική η συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών «σε διάφορα θέματα ως δύο ίσα μέρη», όπως το φυσικό αέριο, ο ηλεκτρισμός, ο τουρισμός, αλλά και διάφορα οικονομικά θέματα.
Στο άτυπο δείπνο ης 15ης Οκτωβρίου 2024, ανέφερε, στην Νεα Υόρκη συζήτησαν το θέμα των οδοφραγμάτων και το έθεσε και σήμερα στην κ. ΝτιΚάρλο, επαναλαμβάνοντας την πρότασή του για άνοιγμα οδοφράγματος στη Μια Μηλιά και την Λουρουτζίνα.
Το 65% των διελεύσεων από τα 9 σημεία διέλευσης σήμερα, είπε, γίνονται από τον Άγιο Δομέτιο, όπου υπάρχουν μεγάλες ουρές και το πρωί και το βράδυ.
Η ε/κ πλευρά, συνέχισε ο κ. Ταταρ, εκφεύγοντας του πλαισίου που είχε τεθεί στο δείπνο της 15ης Οκτωβρίου ζητεί τράνζιτ διελεύσεις, «δηλαδή από το νότο στο νότο, μέσα από κάποια εδάφη της τδβκ κι αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό γιατί δεν είναι οδόφραγμα».
Είπε επίσης ότι ανέφερε στην αξιωματούχο των ΗΕ και τις δυσκολίες που υπάρχουν στο θέμα της Πύλας, λέγοντας πως υπάρχει ανάπτυξη νότια της Πύλας και μέχρι την Λάρνακα. Για ν’ αντιμετωπίσουν, ανέφερε, τα προβλήματα των Τ/κ που ζουν στο χωριό και πρέπει να διέρχονται των Βάσεων και του οδοφράγματος Περγάμους για να περνούν στα κατεχόμενα, έφεραν στο προσκήνιο τον δρόμο Άρσους – Πύλας.
Ο Τ/κ ηγέτης είπε ότι οι εργασίες για τον δρόμο έχουν ολοκληρωθεί κατά μήκος 10 χλμ κι έμεινε 1,5 χλμ. Έναντι αυτού, συνέχισε, οι Ε/κ ζητούν όπως σε μια περιοχή της νεκρής ζώνης που ανήκει στους Τ/κ, εγκατασταθούν σε 400 σπίτια Ε/κ. Αυτό, είπε, δεν πρόκειται να το αποδεχθούν.
Ο Τ/κ ηγέτης είπε ότι μπορεί να υπάρξει συνεργασία, μέχρι να βρεθεί μια οριστική λύση, σε διαφορετικά ζητήματα, υποστηρίζοντας ότι η τ/κ πλευρά έχει καλές προθέσεις, αλλά δυστυχώς, η άλλη πλευρά συνεχίζει να επιμένει να μην αποδέχεται «τις αρχές της τδβκ, επομένως δεν μπορεί να επιτευχθεί κάποια συνεργασία».
Οι «αρχές της τδβκ», όπως τις είδε η κ. ΝτιΚάρλο, υπάρχουν εδώ, υποστήριξε ο κ. Τατάρ κι αυτό το «κράτος» που υπάρχει, θα συνεχίσει να υπάρχει.
Ο Ερσίν Ταταρ είπε επίσης ότι ανέφερε στη αξιωματούχο των ΗΕ και το θέμα των παιδιών μεικτών γάμων, λέγοντας ότι υπάρχουν άνθρωποι τουρκικής καταγωγής που γεννήθηκαν μετά το 1974 στα κατεχόμενα και δεν μπορούν να περάσουν στην ε/κ πλευρά. «Της είπα ότι δεν είναι δυνατόν να το καταλάβουμε αυτό στην εποχή που ζούμε», πρόσθεσε.
Την είδε, είπε ο κ. Τατάρ, έκπληκτη γι’ αυτά, λέγοντας πως θα πρέπει τώρα η ίδια να εξηγήσει «στην άλλη πλευρά με την κατάλληλη γλώσσα, γιατί στην εποχή μας, άνθρωποι που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην τδβκ δεν μπορούν να πάνε στη νότια Κύπρο. Μπορεί και η ίδια τώρα να καταλάβει το πρόβλημα στον πυρήνα του Κυπριακού».
Καταλήγοντας επανέλαβε ότι θα βρίσκεται στην άτυπη πολυμερή συνάντηση της Γενεύης στις 17-18 Μαρτίου και χαρακτήρισε την συνάντησή του με την Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο εποικοδομητική.
