Από την Κυριακή 27 Απριλίου 2025, κυκλοφορεί το βιβλίο «Άρση Απορρήτου» του Δημήτρη Μητσάτσου από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο για την ξεχασμένη –σχεδόν αποσιωπημένη– ναυτική τραγωδία του Αυγούστου του 1964 στον κόλπο της Μόρφου. Στις επόμενες μέρες, το βιβλίο αναμένεται να φτάσει και στα κυπριακά βιβλιοπωλεία.
Το βιβλίο ξετυλίγει για πρώτη φορά με προσωπική μαρτυρία την ιστορία της τουρκικής αεροπορικής επίθεσης κατά της ελληνικής ακταιωρού «Φαέθων» και της άγνωστης μάχης στα ανοιχτά του Ξερού. Με φόντο την παραλία και τις εγκαταστάσεις του λιμανιού, εκεί όπου κατέληξαν τα ναυάγια και οι ναυαγοί, ο τότε 27χρονος υποπλοίαρχος Μητσάτσος, κυβερνήτης του πλοίου, θυμάται λεπτό προς λεπτό τη σκληρή επίθεση και την απεγνωσμένη μάχη για επιβίωση.
Το «Φαέθων», μόνο του και με μία μηχανή σε λειτουργία, χτυπήθηκε ανελέητα από τουρκικά αεροσκάφη που, σύμφωνα με τον συγγραφέα, «έκαναν σκοποβολή στους ναυαγούς» — μία περιγραφή που στοιχειώνει. Στην αφήγηση του κυβερνήτη, ο Ξερός εμφανίζεται όχι απλώς ως το σκηνικό ενός πολεμικού εγκλήματος, αλλά ως τόπος προσωπικής θυσίας και εθνικής σιωπής. Οι νεκροί, οι τραυματίες, το καμένο κουφάρι του πλοίου και ο ίδιος ο Μητσάτσος, βαριά τραυματισμένος, εγκαταλείπουν το πλοίο μέσα σε έναν ορυμαγδό.
Η Καθημερινή της Ελλάδας δημοσίευσε χαρακτηριστικό απόσπασμα της αφήγησης, αποκαλύπτοντας πτυχές που για δεκαετίες κρατούνταν απόρρητες. Όπως γράφει ο συγγραφέας, η μόνη επιλογή για να σωθεί το πλήρωμα ήταν να ρίξει το πλοίο στην ακτή του Ξερού, σε σημείο που να μπορούν να κρυφτούν οι άνδρες από τις συνεχιζόμενες αεροπορικές επιδρομές.
Με το βιβλίο αυτό, ο Δημήτρης Μητσάτσος επιχειρεί όχι μόνο να τιμήσει τη μνήμη των νεκρών και των επιζώντων, αλλά και να φέρει στο φως μια πτυχή της κυπριακής ιστορίας που έμεινε για δεκαετίες στο σκοτάδι.
