Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι η άτυπη συνάντηση για την Κύπρο που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη ήταν εποικοδομητική και ανακοίνωσε ότι θα υπάρξει μια άλλη άτυπη συνάντηση στην παρούσα μορφή αργότερα φέτος.
«Σήμερα, συγκάλεσα μια συνάντηση που πρότεινα τον Μάρτιο με σαφή στόχο τη συνέχιση του εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ των ηγετών των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων», είπε στην αρχή της δήλωσής του. Σημείωσε ότι από την αρχή της θητείας του, είχε δεσμευτεί για την ασφάλεια και την ευημερία των Κυπρίων, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Για άλλη μια φορά, ανέφερε, «οι σημερινές συζητήσεις ήταν εποικοδομητικές. Και οι δύο ηγέτες εξέτασαν την πρόοδο στις έξι πρωτοβουλίες που συμφώνησαν τον Μάρτιο για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Από αυτές τις έξι πρωτοβουλίες, τέσσερις έχουν επιτευχθεί: η δημιουργία τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία, πρωτοβουλίες για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, η αποκατάσταση των νεκροταφείων, μια συμφωνία για την αποναρκοθέτηση θα κλείσει μόλις καθοριστούν οι τελικές τεχνικές λεπτομέρειες».
Επιπλέον, είπε ότι οι συζητήσεις θα συνεχιστούν για τα υπόλοιπα δύο, το άνοιγμα τεσσάρων σημείων διέλευσης και ηλιακή ενέργεια στην ουδέτερη ζώνη και ότι κατέληξαν σε κοινή συμφωνία σχετικά με ένα συμβουλευτικό όργανο για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, την ανταλλαγή πολιτιστικών αντικειμένων, μια πρωτοβουλία για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και την αντιμετώπιση της ρύπανσης από μικροπλαστικά.
«Είναι κρίσιμο να υλοποιηθούν αυτές οι πρωτοβουλίες, όλες, το συντομότερο δυνατό προς όφελος όλων των Κυπρίων», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.
Συμφωνήσαμε επίσης, πρόσθεσε, ότι θα πραγματοποιήσει μια κοινή συνάντηση με τους δύο ηγέτες κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και ότι θα υπάρξει μια άλλη άτυπη συνάντηση στην ίδια μορφή αργότερα φέτος.
«Όπως και με τις έξι πρωτοβουλίες που συμφωνήθηκαν τον Μάρτιο, οι πρωτοβουλίες που συμφωνήθηκαν σήμερα έχουν τη δυνατότητα να έχουν πραγματικό και σημαντικό θετικό αντίκτυπο στη ζωή των ανθρώπων σε όλο το νησί. Δεν είναι απλώς συμβολικές χειρονομίες, αλλά ζητήματα που απαιτούν συνεργασία. Υπάρχει μακρύς δρόμος μπροστά. Και είναι σημαντικό να σκεφτούμε τι μπορεί να σημαίνει το μέλλον – για όλους τους Κυπρίους. Αλλά αυτά τα βήματα καταδεικνύουν σαφώς τη δέσμευση για τη συνέχιση του διαλόγου για την πορεία προς τα εμπρός και την εργασία σε πρωτοβουλίες που ωφελούν όλους τους Κυπρίους», υπογράμμισε.
Ερωτηθείς τι εμποδίζει την πρόοδο στο άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης, είπε ότι «έχουμε καταλήξει σε συμφωνία για τα ίδια τα σημεία διέλευσης. Υπάρχει ένα ζήτημα δρομολογίου σε σχέση με ένα από αυτά που θα συζητηθεί περαιτέρω τώρα. Αλλά υπήρξε σημαντική πρόοδος σε αυτό το θέμα».
Κληθείς να αναφέρει εάν έχει αποφασιστεί το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης, σημείωσε ότι πριν από αυτό πρέπει να ολοκληρωθεί η συμφωνία και ανέφερε ότι υπάρχει ακόμα ένα ζήτημα δρομολογίου που πρέπει να αντιμετωπιστεί σε μελλοντικές συζητήσεις», προσθέτοντας ότι υπήρξε μεγάλη πρόοδος, αλλά υπάρχουν ακόμη ορισμένες πτυχές του δρομολογίου που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Σε ερώτηση εάν αυτή είναι η αρχή για έναν νέο γύρο διαπραγματεύσεων, είπε ότι «αυτή είναι μια διαδικασία, μια σύνθετη διαδικασία. Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις από τις δύο πλευρές σε σχέση με μια λύση στο πρόβλημα της Κύπρου. Αλλά νομίζω ότι χτίζουμε, βήμα προς βήμα, εμπιστοσύνη και δημιουργούμε τις συνθήκες για να κάνουμε συγκεκριμένα πράγματα προς όφελος του κυπριακού λαού, και, με απόλυτη συναίνεση, ότι αυτή η διαδικασία πρέπει να συνεχιστεί».
Τέλος, ερωτηθείς αν είναι ευχαριστημένος με τα αποτελέσματα, είπε «είμαι χαρούμενος. Φυσικά, θα ήθελα πολύ περισσότερα, αλλά αυτό είναι ένα σύνθετο ζήτημα και νομίζω ότι έχουμε σημειώσει πρόοδο που πρέπει να καταγραφεί».
Για «σημαντικά αποτελέσματα» έκανε λόγο ο ΠτΔ μετά τη διευρυμένη στη ΝΥ – Μικρή αναφορά στα Κόκκινα, περί ανάγκης έγκρισης από κατοχικό στρατό
Τα αποτελέσματα της δεύτερης διευρυμένης διάσκεψης για το Κυπριακό είναι «προς την ορθή κατεύθυνση» δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, κάνοντας παράλληλα λόγο για «σημαντικά αποτελέσματα».
Σε δηλώσεις του στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, στη Νέα Υόρκη, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διευρυμένης διάσκεψης, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε επίσης πως θα μπορούσαν να υπάρξουν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα «αν υπήρχε η αναγκαία πολιτική βούληση».
«Βλέπουμε μια μικρή αλλά σημαντική πρόοδο, βήμα προς βήμα, προς την κατεύθυνση του μεγάλου στόχου που όπως και ο Γενικός Γραμματέας ανέφερε είναι η επανέναρξη των συνομιλιών και η επίλυση του Κυπριακού», είπε.
Ανέφερε ακόμη ως σημαντικό γεγονός το ότι έχει ήδη καθοριστεί το επόμενο ραντεβού των δύο ηγετών με τον Γενικό Γραμματέα, κατά την εβδομάδα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και η επόμενη διευρυμένη συνάντηση αμέσως μετά την εκλογική διαδικασία στις κατεχόμενες περιοχές.
Μέχρι τότε, είπε, θα συνεχιστεί η προσπάθεια με την Προσωπική Απεσταλμένη του ΓΓ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, τόσο σε σχέση με τα οδοφράγματα, όσο και για κάποιες άλλες ιδέες που, όπως είπε, ακούστηκαν σήμερα.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε σχετικά την εισήγηση για τη Συμβουλευτική Επιτροπή από την Κοινωνία των Πολιτών, αλλά και την ιδέα για ανταλλαγή πολιτιστικού πλούτου που, όπως είπε, έγιναν αποδεκτές. «Εισηγηθήκαμε και άλλες 4-5 ιδέες» για τις οποίες, συνέχισε, «δυστυχώς δεν υπήρξε ανταπόκριση από τουρκικής πλευράς».
Για το θέμα της διάνοιξης των οδοφραγμάτων είπε ότι η ε/κ πλευρά αποδέχτηκε την εισήγηση της τ/κ πλευράς για άνοιγμα της Μιας Μηλιάς και της Λουρουτζίνας, αναμένοντας την ανταπόκριση της τουρκικής πλευράς. Είπε ότι έγινε αρκετή συζήτηση σε σχέση με το οδόφραγμα από την Αθηένου στην Αγλαντζιά και «υπήρξε κάποια πρόοδος», ωστόσο ανέφερε πως η τουρκική πλευρά δεν ήταν σήμερα σε θέση να πάρει τελικές αποφάσεις καθώς χρειάζεται η συγκατάθεση του τουρκικού στρατού, κάτι που όπως είπε, ισχύει και για τα Κόκκινα.
Η συζήτηση συνεχίζεται, είπε, ενώ σημείωσε πως πραγματοποιήθηκε ο στόχος που τέθηκε, να υπάρξει δηλαδή πρόοδος στα μέτρα που αποφασίστηκαν στην προηγούμενη άτυπη διευρυμένη συνάντηση στη Γενεύη, να υπάρξουν νέες προτάσεις και να καθοριστούν τα επόμενα ραντεβού.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ευχαρίστησε στις δηλώσεις του τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, τον Υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για θέματα Ευρώπης του Ηνωμένου Βασιλείου και τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών, καθώς, όπως είπε «κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, ξεκάθαρα και ως απάντηση στις προσεγγίσεις του κ. Τατάρ αλλά και του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών περί έλλειψης κοινού εδάφους, ξεκαθάρισαν ότι είναι απόλυτα δεσμευμένοι από τα ψηφίσματα» και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Χαρακτήρισε σημαντική, μέσα στο πλαίσιο της συζήτησης, τη δέσμευσή τους στη μορφή λύσης του Κυπριακού, στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
Ευχαρίστησε επίσης την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που πριν από την έναρξη των συζητήσεων έστειλαν «ξεκάθαρα δημόσια μηνύματα σε σχέση με την δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει για επανέναρξη των συνομιλιών και επίλυση του Κυπριακού».
«Η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και σήμερα εκδηλώθηκε με τις δημόσιες τοποθετήσεις της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έχουν ιδιαίτερη, καθοριστική σημασία» τόνισε.
Απαντώντας σε ερώτηση ως προς την συζήτηση της ουσίας του Κυπριακού και πότε αναμένεται να γίνει αυτό, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εξέφρασε τη θέση πως «δεν πρέπει να ξεφύγουμε από την μεγάλη εικόνα, από την ουσία του Κυπριακού, που είναι η επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, από εκεί που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά», προσθέτοντας πως «αυτό δεν κατέστη εφικτό λόγω της γνωστής θέσης της τουρκικής πλευράς».
Αναφέρθηκε εκ νέου στη σημασία της παρέμβασης του ΓΓ του ΟΗΕ και του Βρετανού Υπουργού Ευρώπης, σε σχέση με το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού. «Αυτά τα βήματα που γίνονται έχουν τη δική τους σημασία» είπε αναφερόμενος στα όσα αποφασίστηκαν κατά τη συνάντηση, για να προσθέσει ότι «δεν είναι το βασικό ζητούμενο, που είναι η επανέναρξη των συνομιλιών».
Ωστόσο, επισήμανε, είναι σημαντικό ότι καθορίστηκαν τα επόμενα βήματα, με πιο σημαντική τη συνάντηση που θα γίνει μετά την εκλογική διαδικασία στις κατεχόμενες περιοχές.
Σε άλλη ερώτηση, είπε ότι «σήμερα δεν ακούσαμε κάτι διαφορετικό από τον κ. Φιντάν σε σχέση με τις γνωστές δημοσιές δηλώσεις της Τουρκίας».
Αναφέρθηκε στη συνάντηση που είχε με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών μετά το δείπνο της Τετάρτης, η οποία διήρκεσε σχεδόν μία ώρα, λέγοντας πως άγγιξε τρία θέματα, «το Κυπριακό, τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας σε σχέση με την ΕΕ αλλά και τις ευρωτουρκικές σχέσεις και την επιθυμία της Τουρκίας για συγκεκριμένες θετικές εξελίξεις».
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη «έγινε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, αντηλλάγησαν απόψεις. Είναι σημαντικό ότι γίνεται αυτός ο διάλογος που δεν γινόταν στο παρελθόν και αυτός ο διάλογος θα συνεχιστεί».
Το μήνυμα, τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, είναι ότι όταν ξεκινούσε αυτή η προσπάθεια την 1η Μαρτίου το 2023, λαμβάνοντας υπόψη τις θέσεις της τουρκικής πλευράς, κανείς δεν θεωρούσε ότι θα γίνει οποιαδήποτε συνάντηση αν δεν γίνουν αποδεκτά τα περί απευθείας εμπορίου, κυριαρχικής ισότητας και ούτω καθεξής.
Είπε ότι έχουμε καταφέρει σε αυτό το πλαίσιο, όχι μόνο να γίνουν οι δύο συναντήσεις, αλλά και να καθοριστούν τα επόμενα βήματα και να συζητούμε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, να συζητούμε με την Τουρκία, να έχουμε την ουσιαστική εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης – και με την επιστολή των δύο Προέδρων στην πρώτη διάσκεψη και σήμερα με τις δημόσιες τοποθετήσεις τους – τον διορισμό του προσωπικού απεσταλμένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το μήνυμα, είπε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, είναι ξεκάθαρο και σαφές, «θα συνεχίσουμε με την ίδια επιμονή, με πολλή υπομονή, η οποία χρειάζεται στο πλαίσιο τόσο μακρών συζητήσεων, με όλα αυτά που ακούγονται και λέγονται, έτσι ώστε να πετύχουμε τον στόχο μας που είναι η επανέναρξη των συνομιλιών και η επίλυση του Κυπριακού».
«Ξέρουμε τι θέλουμε να πετύχουμε, ξέρουμε τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε και με έναν διεκδικητικό ρεαλισμό θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατό για να πετύχουμε το στόχο μας», σημείωσε.
Ως προς τη συνάντηση με τον Χακάν Φιντάν, είπε ότι η συζήτηση «δεν ήταν γενική και αόριστη» αλλά «πολύ συγκεκριμένη επί των τριών ενοτήτων» που αφορούν το Κυπριακό, τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και την επιθυμία της Άγκυρας για θετικές εξελίξεις στην Ευρωτουρκικά.
Ερωτηθείς αν αναμένονται κινήσεις της Άγκυρας στο Κυπριακό για να εξασφαλίσει πρόοδο στα Ευρωτουρκικά, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απάντησε ότι «όλα αυτά θα κριθούν στην πράξη». «Μπορεί να ακούγονται πολλά, να λέγονται άλλα τόσα, αλλά στο τέλος της ημέρας όλοι μας, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, κρινόμαστε από τις πράξεις μας» κατέληξε.
Ισχυρισμοί Τατάρ για τη μη ανακοίνωση διάνοιξης σημείων διέλευσης
Το ζήτημα της διάνοιξης οδοφραγμάτων θα είχε επιλυθεί εάν δεν επέμεινε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης στον δρόμο του Πυροίου, υποστήριξε ο Ερσίν Τατάρ σε δηλώσεις του τα μεσάνυχτα της Πέμπτης προς Παρασκευή, μετά την ολοκλήρωση της ολομέλειας της άτυπης πενταμερούς συνάντησης στη Νέα Υόρκη.
Το πρωί της Πέμπτης, δήλωσε, πέρασαν ώρες ολόκληρες στην Νέα Υόρκη συζητώντας αυτό το θέμα και ο ΓΓ του ΟΗΕ κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια για να βρει κοινό έδαφος όσον αφορά τα σημεία διέλευσης. Οι Ε/κ, είπε, επέμειναν να περάσουν από το Πυρόϊ στο δρόμο από τη νεκρή ζώνη κι από εκεί στη Λευκωσία.
«Ωστόσο, οι αξιολογήσεις ασφαλείας και στρατιωτικού χαρακτήρα κατέδειξαν σαφώς ότι η διαδρομή μέσω της νεκρής ζώνης ήταν ακατάλληλη. Με τη συμβολή του Χακάν Φιντάν, προτείναμε επιπλέον 5 χιλιόμετρα κατά μήκος της υπάρχουσας διαδρομής (εντός της κατεχόμενης περιοχής) ως εναλλακτική λύση. Αυτό θα επέτρεπε στους Ελληνοκύπριους να διασχίσουν νότια. Ωστόσο, και αυτή η πρόταση απορρίφθηκε», είπε.
Ο κ. Τατάρ είπε ότι επειδή χιλιάδες Ε/κ μένουν σ’ εκείνη την περιοχή και θα ήθελαν να χρησιμοποιούν τον συγκεκριμένο δρόμο για να συντομεύσουν τη διαδρομή τους προς τη Λευκωσία, θέλησε να εξηγήσει ότι λόγω της στάσης της ε/κ πλευράς που επέμεινε να περνούν από τη νεκρή ζώνη, δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον συγκεκριμένο δρόμο.
Κι αυτό, είπε, «θεώρησα πραγματικά απογοητευτική εξέλιξη. Γιατί αν μπορούσαμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα, τότε η πιθανότητα ανοίγματος των 4 σημείων θα ήταν στο τραπέζι σήμερα».
Είναι πολύ, πολύ αναστατωμένος, είπε, επειδή οι Ε/κ επέμειναν να περάσουν από τη νεκρή ζώνη. «Ήμασταν προετοιμασμένοι να κατασκευάσουμε έναν ακόμη δρόμο 5 χιλιομέτρων. Και 10 χιλιόμετρα μετά, οι Ελληνοκύπριοι θα μπορούσαν να περάσουν στην άλλη πλευρά της Λευκωσίας».
«Δράττομαι της ευκαιρίας για άλλη μια φορά να καλέσω τον φίλο μου Νίκο Χριστοδουλίδη να επανεξετάσει αυτή τη λύση, επειδή πιστεύω ότι τελικά, αν είχατε καταφέρει να λύσετε αυτό το πρόβλημα, τότε το άνοιγμα 4 πυλών θα ήταν δυνατό και η συμφωνία θα είχε υπογραφεί σήμερα. Κάτι που θα έκανε τη συνάντηση στη Νέα Υόρκη πολύ πιο ουσιαστική».
Ο κ. Τατάρ είπε ότι το σημείο διέλευσης από τα Κόκκινα κρίθηκε επίσης ακατάλληλο από στρατιωτικής άποψης. «Αυτή η προσέγγιση δεν είναι συμβιβασμός, αλλά λογική επιβολής», υποστήριξε.
Νέες προτάσεις
——–
Ο κ. Τατάρ προέβη σε δηλώσεις προς ξένους, Τούρκους και Τ/κ δημοσιογράφους στο κτίριο των ΗΕ, αρχικά διαβάζοντας από αγγλικό γραπτό κείμενο, μετά μιλώντας αγγλικά και στη συνέχεια τουρκικά απαντώντας και σε ερωτήσεις.
Μιλώντας στ’ αγγλικά, είπε ότι υπέβαλε 6 νέες προτάσεις που θα μπορούσαν να συζητηθούν τους επόμενους μήνες κι αυτές περιλαμβάνουν: 1) τη σεισμική χαρτογράφηση του νησιού γιατί η ετοιμότητα για τυχόν σεισμούς είναι βασικό ζήτημα, 2) καθαρισμός και χαρτογράφηση μικροπλαστικών, 3) συγκέντρωση χρημάτων από τους δύο ηγέτες για την πλήρη αποκατάσταση χώρων και μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και για το θέμα των αγνοουμένων, 4) παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα, 5) συνδιαχείριση των υδάτινων πόρων του νησιού, 6) συνεργασία για την καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών, θέμα που αποτελεί πρόκληση επειδή αφορά άτομα σχεδόν όλων των ηλικιών.
Μέχρι την επόμενη συνάντησή τους, συνέχισε, όπως ανακοίνωσε και ο ΓΓ του ΟΗΕ θα συζητήσουν για το συμβουλευτικό σώμα των ΜΚΟ, ανταλλαγή πολιτιστικού πλούτου, παρακολούθηση της ποιότητας αέρα και τα μικροπλαστικά.
Εξι πρωτοβουλίες
———
Αναφερόμενος στις 6 πρωτοβουλίες του Μάρτη, ο κ. Τατάρ έκανε ειδική αναφορά στη δημιουργία της Τεχνικής Επιτροπής για τη Νεολαία και είπε ότι οι εργασίες αποκατάστασης των νεκροταφείων από την Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά προχωρούν ομαλά με βάση τον συμφωνημένο κατάλογο.
Για την κλιματική αλλαγή, συνέχισε, η Τεχνική Επιτροπή Περιβάλλοντος άρχισε να εργάζεται για τις πιθανές επιπτώσεις, ενώ για την αποναρκοθέτηση δήλωσε ότι παραμένει «αφοσιωμένος σε μια Κύπρο απαλλαγμένη από νάρκες, χωρίς αν ή αλλά. Εκτιμώ ιδιαίτερα αυτόν τον στόχο ως συμβολή στην ανθρωπότητα για την επίτευξη ενός κόσμου απαλλαγμένου από νάρκες».
Για το ηλιακό πάρκο στη νεκρή ζώνη ισχυρίστηκε ότι η πρόοδος έχει παρεμποδιστεί από την επιμονή της ε/κ πλευράς στον άμεσο έλεγχο όλης της παραγωγής και στην αποκλειστική μεταφορά της ενέργειας στην ε/κ πλευρά. Ο κ. Τατάρ επανέλαβε ότι και οι δύο πλευρές πρέπει να λαμβάνουν συμφωνημένα το μερίδιο ενέργειας απευθείας. «Αυτό είναι μόνο δίκαιο».
Συλλήψεις για σφετερισμό
———-
Ο Τ/κ ηγέτης είπε ότι στη σημερινή συνάντηση και στις «διμερείς συναντήσεις» που είχε, εξέφρασε βαθιά απογοήτευση για την “ατυχή σειρά” περιστατικών που έλαβαν χώρα στο νησί μετά τη Γενεύη. «Ήμουν πεπεισμένος ότι η ε/κ πλευρά θα προσπαθούσε επίσης να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διατηρήσει αυτή τη νέα ατμόσφαιρα, η οποία θα συμπλήρωνε και θα διευκόλυνε το έργο μας στις 6 πρωτοβουλίες για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ του τ/κ και του ε/κ λαού», είπε.
Η ε/κ ηγεσία, πρόσθεσε, μετά τη συνάντηση της Γενεύης, έχει εντείνει τις ποινικές διώξεις κατά του «λαού» του σε σχέση με ε/κ περιουσίες. «Αυτές οι ενέργειες της ε/κ πλευράς είναι σίγουρα επιζήμιες για τις σχέσεις των δύο λαών και στοχεύουν στη ζημιά της οικονομίας και του τουρισμού μας», υποστήριξε.
Από τη μία πλευρά, συνέχισε, προσπαθούν να δημιουργήσουν εμπιστοσύνη και με διαπροσωπικές επαφές και με αλληλεπίδραση, αλλά «οι ενέργειες της ε/κ ηγεσίας προκαλούν άγχος, πίεση και αυξανόμενη απειλή στους Τουρκοκύπριους. Πολλοί Τουρκοκύπριοι φοβούνται ότι θα συλληφθούν ή θα κρατηθούν σε περίπτωση που περάσουν στη νότια Κύπρο ή αν ταξιδέψουν στο εξωτερικό».
Όλα αυτά, ανέφερε, πραγματοποιούνται παρά την ύπαρξη της «επιτροπής ακίνητης περιουσίας», όπου οι Ε/κ μπορούν να υποβάλουν αίτηση για ακίνητη περιουσία τους και η οποία «επιτροπή» παρέχει ένα αποτελεσματικό εσωτερικό ένδικο μέσο και έχει εγκριθεί από το ΕΔΑΔ.
«Ως πρόεδρος της τδβκ, είναι καθήκον μου να προστατεύω τον λαό μου. Επιπλέον, το θεωρώ επίσης καθήκον μου να εργαστώ για ένα βιώσιμο μέλλον στο νησί μας, γι’ αυτό και επέδειξα αυτοσυγκράτηση σήμερα και δεν προχώρησα σε αντίστοιχες ενέργειες. Γνωρίζω ότι οι σχετικές με την ιδιοκτησία ενέργειες της ε/κ ηγεσίας έχουν επίσης τροφοδοτήσει με αισθήματα δυσαρέσκειας τους Ε/κ για τους Τ/κ», είπε.
Υποστήριξε ότι από τις επίσημες δηλώσεις στην ε/κ πλευρά ίσως αυτός μπορεί στην πραγματικότητα να είναι ο επιδιωκόμενος σκοπός. «Αυτά τα αρνητικά συναισθήματα απειλούν να μας απομακρύνουν τον ένα από τον άλλον και από την οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Γι’ αυτό αυτά τα περιστατικά πρέπει να σταματήσουν πριν να είναι πολύ αργά», πρόσθεσε.
Ο κ. Τατάρ υποστήριξε ότι η ε/κ ηγεσία έχει κάνει συστηματική εκστρατεία με στόχο την αποτροπή ξένων από το να έχουν επαφές με την τ/κ πλευρά. «Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η πολιτική απομόνωσης και εκφοβισμού, κατά την άποψή μου, δεν εξυπηρετεί τον στόχο μας να σημειώσουμε πρόοδο στις πρωτοβουλίες στη νέα ατμόσφαιρα. Ούτε επιτρέπει τη δημιουργία ευνοϊκής ατμόσφαιρας μεταξύ των δύο πλευρών στο νησί και απομακρύνει περαιτέρω τις δύο πλευρές».
«Δύο κράτη»
—-
Κατά τον Ερσίν Τατάρ, στην Κύπρο υπάρχουν τα τελευταία 51 χρόνια «δύο κράτη και δύο δημοκρατίες» που αντικατοπτρίζουν τη βούληση του τ/κ και του ε/κ «λαού».
«Οποιαδήποτε μελλοντική διαδικασία μπορεί να ξεκινήσει μόνο με την επαναβεβαίωση των εγγενών δικαιωμάτων των δύο πλευρών, δηλαδή της κυριαρχικής ισότητας και του ίσου διεθνούς καθεστώτος. Εάν πρόκειται να υπάρξει μια νέα και επίσημη διαδικασία διαπραγμάτευσης, πρέπει να βασίζεται στις πραγματικότητες επί του εδάφους, αντιμετωπίζοντας τις δύο πλευρές εξίσου δίκαια και με αξιοπρέπεια», υποστήριξε.
Κάνοντας αναφορά στο ψήφισμα 186 του 1964 που αναγνωρίζει μόνο την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, είπε ότι έχουν περάσει 62 χρόνια από τότε και δυστυχώς το Κυπριακό είναι άλυτο και οι Τ/κ έκτοτε «τιμωρούνται» με «εμπάργκο» και περιορισμούς στην οικονομία, στις απευθείας πτήσεις, στις απευθείας επαφές, στο απευθείας εμπόριο, που περιλαμβάνουν τον αθλητισμό. «Αυτό είναι εντελώς απαράδεκτο και περιμένουμε αυτοί οι περιορισμοί να αρθούν».
Ανέφερε επίσης ότι θα συναντήσει τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη τον Σεπτέμβριο και πάλι στη Νέα Υόρκη και παρά τις διαφορετικές τους θέσεις, θεωρεί ότι μπορούν να συνεργαστούν «ως δύο κράτη» και να κάνουν από κοινού πράγματα προς όφελος και των Τ/κ και των Ε/κ, όπως η ενέργεια, το νερό κ.ά. «Κι ελπίζω ότι μέχρι τότε θα μπορέσουμε να κάνουμε κάτι και για τα οδοφράγματα», είπε.
Σε ερώτηση για το θέμα της αποναρκοθέτησης ο κ. Τατάρ είπε ότι το πρόβλημα είναι πως οι Ε/κ «φίλοι μας» θέλουν να γίνει αυτό σε κάποια σημεία, αλλά να μην αγγίξουν κάποια άλλα προς το παρόν. Πολιτική του, ανέφερε, είναι «να διασφαλίσουμε ότι θα είμαστε πλήρως ελεύθεροι από νάρκες».
Αναφερόμενος επίσης στα θέματα ενέργειας, επανέλαβε ότι θα μπορούσε να παράγεται ηλιακή ενέργεια στην Κύπρο και μέσω της Τουρκίας να μεταφέρεται στην ΕΕ. Εάν αυτό συμβεί, συνέχισε, τότε θα μπορούμε στην Κύπρο να παράγουμε όση ηλιακή ενέργεια θέλουμε.
Για το θέμα των υδρογονανθράκων, επανέλαβε παλαιότερο ισχυρισμό του ότι η ε/κ πλευρά αντιμετωπίζει τους Τ/κ ως μειονότητα και θεωρεί ότι της ανήκει ολόκληρο το νησί.
Δηλώσεις Υπ. Εξωτερικών Ελλάδας
Είχαμε μια εξαιρετικά παραγωγική συζήτηση, δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Γεραπετρίτης μετά την άτυπη διευρυμένη συνάντηση για το Κυπριακό στη Νέα Υόρκη, σημειώνοντας παράλληλα ότι το μήνυμα μιας ενιαίας Κύπρου είναι σήμερα αναγκαίο στον κόσμο, ο οποίος βιώνει εμφύλιους σπαραγμούς, βιώνει πολέμους και βιώνει ένα μεγάλο επίπεδο μισαλλοδοξίας.
Σε δήλωσή του στην ΕΡΤ η οποία αναρτάται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας, ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε ότι «οκτώ χρόνια μετά το Crans Montana και την αδράνεια που έφερε σε σχέση με το Κυπριακό, είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι πλέον το Κυπριακό βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας του ΓΓ του ΟΗΕ, ο οποίος τοποθέτησε Προσωπική Απεσταλμένη, έτσι ώστε να μπορεί να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις αυτές».
«Είχαμε μια εξαιρετικά παραγωγική συζήτηση», είπε.
Αναλάβαμε, πρόσθεσε, «να αξιολογήσουμε τα θετικά μέτρα, τα οποία είχαν αποφασιστεί στη Γενεύη πριν από μερικούς μήνες».
Σύμφωνα με τον κ. Γεραπετρίτη, «διαπιστώθηκε ότι υπήρξε ολοκλήρωση των μέτρων αυτών σε τέσσερα από τα έξι κεφάλαια. Και ήδη προστέθηκαν τέσσερα ακόμα για να μπορέσει να συνεχιστεί αυτή η πορεία για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία θα δημιουργήσουν ένα πρόσφορο έδαφος για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε μια πιο ουσιαστική συζήτηση σε σχέση με μια ενιαία Κύπρο, η οποία θα κινείται στο πλαίσιο των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών».
«Το μήνυμα μιας ενιαίας Κύπρου είναι σήμερα αναγκαίο στον κόσμο, ο οποίος βιώνει εμφύλιους σπαραγμούς, βιώνει πολέμους και βιώνει ένα μεγάλο επίπεδο μισαλλοδοξίας», σημείωσε.
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας είπε επίσης ότι «είναι ιδιαίτερα σημαντικό η ελληνική κυβέρνηση, σε σύμπνοια με την Κυπριακή Δημοκρατία, να συνεχίσει αυτή τη μεγάλη προσπάθεια, τον εθνικό στόχο που είναι η επανένωση της Μεγαλονήσου».
