Η ομιλία του Δημάρχου Μόρφου Βίκτωρα Χατζηαβραάμ στην 45η αντικατοχική πορεία Μόρφου, σήμερα το βράδυ, στην οποία αναφέρθηκε τόσο στα προβλήματα του προσφυγικού κόσμου και το κυπριακό, όσο και στην όδευση του αυτοκινητοδρόμου. Ενδεικτικά, ανέφερε ότι “η πιθανή εγκατάλειψη του αρχικού σχεδιασμού για τη Βόρεια όδευση, που περνούσε από τα όρια της κατεχόμενης Μόρφου, δεν είναι μια απλή τεχνική απόφαση. Είναι είτε μας αρέσει είτε όχι, μια ενέργεια που αν γίνει, ισοδυναμεί με έμμεση αποδοχή των τετελεσμένων της εισβολής”.
Διαβάστε την ομιλία:
Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Πανιερώτατε,
Κύριοι Αρχηγοί και Εκπρόσωποι κομμάτων,
Κύριοι Υπουργοί,
Εκλεκτά μέλη της Αντιπροσωπείας της Βουλής των Ελλήνων,
Αξιότιμοι Βουλευτές του Ηνωμένου Βασιλείου και της Σλοβενίας,
Αξιότιμοι Βουλευτές Κύπρου
Κύριοι Πρέσβεις,
Φίλοι Δήμαρχοι και Δημοτικοί Σύμβουλοι από την Κύπρο και το εξωτερικό,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Μορφίτισσες και Μορφίτες
Θέλω πρώτα από όλα, να καλωσορίσω και να ευχαριστήσω για την εδώ παρουσία τους, τις αντιπροσωπείες που βρίσκονται εδώ: της Βουλής των Ελλήνων, τους Βουλευτές από το Βρετανικό και το Σλοβένικο Κοινοβούλιο, τους αδελφούς Δήμους Zurrieq Μάλτας, Slovenj Gradec Σλοβενίας, Barnet Μεγάλης Βρετανίας, Gornji Milanovac Σερβίας, Ηρακλείου Αττικής, Καλαβρύτων , Σπάρτης και Ορεστιάδας της Ελλάδος.
Καλωσορίζω επίσης τους επίτιμους δημότες μας που μας τιμούν με την παρουσία τους. Θερμό καλωσόρισμα απευθύνω στους απόδημους Μορφίτες μας από την Ένωση Αποδήμων Περιφέρειας Μόρφου και από την Εθνική Κυπριακή Ομοσπονδία Μεγάλης Βρετανίας. Σας ευχαριστούμε που είστε πάντα συνοδοιπόροι μας, που ταξιδέψατε και φέτος για άλλη μια χρονιά, για να ενώσετε τη φωνή σας με τη δική μας.
Ευχαριστώ επίσης τον φίλο κοινοτάρχη Άρη Κωνσταντίνου και την πάντα φιλόξενη κοινότητα του Αστρομερίτη, το Δημοτικό Σχολείο Αστρομερίτη, τη Νεολαία του Δήμου Μόρφου και το 302 σύστημα Προσκόπων Περιστερώνας Μόρφου για τη συμμετοχή τους στη φετινή μας Πορεία. Τέλος θέλω να ευχαριστήσω το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου για την ζωντανή μετάδοση τόσο τηλεοπτικά όσο και ραδιοφωνικά της αποψινής αντικατοχικής μας εκδήλωσης.
Κυρίες και κύριοι,
Φέτος, συμπληρώνονται 51 χρόνια συνεχιζόμενης κατοχής. Μισός αιώνας και πλέον από το δίδυμο έγκλημα του προδοτικού πραξικοπήματος και της βάρβαρης τουρκικής εισβολής. 50+1 χρόνια πικρίας και οδύνης, αλλά και 51 χρόνια επιμονής, αντίστασης και αγώνα.
Δεν ξεχνούμε τις μέρες του 1974. Δεν ξεχνούμε τα άρματα να μπαίνουν στη Μόρφου, τις οικογένειες να ξεριζώνονται, τα περιβόλια μας να μένουν πίσω, τους νεκρούς μας να παραμένουν άταφοι. Δεν ξεχνούμε τους αγνοούμενους και τα παιδιά που ακόμη περιμένουν μια απάντηση για τους γονείς τους. Δεν ξεχνούμε τους εγκλωβισμένους που έζησαν και ζουν ακόμη μέσα στην αβεβαιότητα και τον φόβο.
Η Μόρφου μας, η πόλη του Αγίου Μάμα, βίωσε τότε την αγριότητα της εισβολής. Οι περιουσίες μας καταπατήθηκαν, τα σπίτια μας δόθηκαν σε άλλους, τα σχολεία μας ερήμωσαν ή αλλοιώθηκαν εντελώς, οι εκκλησίες μας βεβηλώθηκαν. Η ζωή διακόπηκε απότομα και ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της Κύπρου βρέθηκαν πρόσφυγες στην ίδια του την πατρίδα.
Αν και έχουν παρέλθει 51 χρόνια και οι αντικατοχικές αυτές εκδηλώσεις μετρούν σήμερα σαράντα πέντε χρόνια ζωής, σε καμιά περίπτωση για εμάς τους Μορφίτες δεν είναι ρουτίνα. Η εκδήλωση αυτή ήταν και θα παραμείνει πράξη αντίστασης και αξιοπρέπειας. Είναι ο δικός μας τρόπος να θυμίζουμε ότι η κατοχή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Ότι η λήθη δεν είναι επιλογή. Ότι η Μόρφου μας δεν είναι μια μακρινή ανάμνηση, αλλά ζωντανή πατρίδα, που μας καλεί να επιστρέψουμε.
Και όμως, όσο περνούν τα χρόνια, τόσο πιο δύσκολος γίνεται ο αγώνας μας. Γιατί ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος σε αυτή την περίπτωση. Ο χρόνος δουλεύει εναντίον μας. Σβήνει ανθρώπους που είχαν μνήμες, εδραιώνει τετελεσμένα, μεγαλώνει την απογοήτευση. Σήμερα έχουμε ήδη χάσει τρεις γενιές βιωματικών προσφύγων που έφυγαν χωρίς να δουν τη γη τους. Δεν πρέπει να αφήσουμε να χαθεί άλλος χρόνος, δεν υπάρχει αυτή η επιλογή.
Δυστυχώς το δικαίωμα στην επιστροφή και στην ιδιοκτησία τείνει να γίνει θεωρητικό και η αποδοχή της κατοχής είναι η μεγαλύτερη απειλή. Για αυτό το λόγο στρέφομαι προς τη νεολαία μας και σας προτρέπω να μην αφήσετε την εισβολή και την κατοχή να γίνει άλλο ένα κεφάλαιο σε σχολικό βιβλίο ιστορίας. Κρατήστε κάθε γωνιά της κατεχόμενης γης μας ζωντανή στη μνήμη. Γίνετε οι φορείς της συνέχειας.
Η επανένωση της πατρίδας μας δεν είναι απλά μια επιθυμία, είναι δικαίωμα και καθήκον.
Η Τουρκία δυστυχώς, συνεχίζει την προκλητική και αδιάλλακτη στάση της. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελούν οι πρόσφατες δηλώσεις του κατοχικού ηγέτη Ερσίν Τατάρ «ότι δεν θα επιτρέψει πότε την παράδοση της Μόρφου στους Ελληνοκύπριους». Προχωρώντας μάλιστα ένα βήμα παραπέρα ανακοίνωσε την λειτουργία του Νέου Γενικού Νοσοκομείου Μόρφου ενώ εξήγγειλε και την ανέγερση νέου σχολείου στην περιοχή.
Ως Δήμαρχος Μόρφου καταγγέλλω έντονα την συνεχιζόμενη αλλοίωση του χαρακτήρα της πόλης μας που συντελείτε εδώ και μισό αιώνα. Αν και τα έχω πει πάρα πολλές φορές εν τούτοις δεν μπορώ να μην αναφερθώ ξανά στην καταστροφή μνημείων, κοιμητηρίων, εκκλησιών και τις αλλαγές στα τοπωνύμια που στόχο έχουν, να αλλοιώσουν κάθε τι που θυμίζει ότι ο τόπος αυτός είναι δικός μας.
Το αποκορύφωμα όμως της προκλητικότητας του κατοχικού καθεστώτος της Τουρκίας, είναι ότι επιλέγει πλέον να παραγνωρίζει τις όποιες συγκλίσεις έχουν επιτευχθεί όλα αυτά τα χρόνια μέσα από τις συνομιλίες και αξιώνει απροκάλυπτα την απαράδεκτη λύση των δύο κρατών.
Συνεπώς, σήμερα, πιο πολύ από ποτέ, έχουν τεράστια σημασία τα μηνύματα που βγάζουμε προς τα έξω. Με τις πράξεις μας, πρέπει να τονίζουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι η Κύπρος είναι μια πατρίδα και δεν έχουμε ξεγράψει ούτε σπιθαμή από την κατεχόμενη γη μας.
Κύριε Πρόεδρε,
Στο σημείο αυτό, είμαι υποχρεωμένος δυστυχώς να αναφερθώ σε ένα θέμα που αφορά τον αναπτυξιακό σχεδιασμό του τόπου μας, το οποίο κατά τη δική μου εκτίμηση, έχει βαθιά πολιτική διάσταση.
Μιλώ φυσικά για την όδευση του αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας–Τροόδους. Η πιθανή εγκατάλειψη του αρχικού σχεδιασμού για τη Βόρεια όδευση, που περνούσε από τα όρια της κατεχόμενης Μόρφου, δεν είναι μια απλή τεχνική απόφαση. Είναι είτε μας αρέσει είτε όχι, μια ενέργεια που αν γίνει, ισοδυναμεί με έμμεση αποδοχή των τετελεσμένων της εισβολής. Είναι σαν να λέμε πως «δεν υπολογίζουμε πια τη Μόρφου», σαν να παραδεχόμαστε ότι η κατεχόμενη γη μας περισσεύει από τον εθνικό μας σχεδιασμό. Αυτό εμείς οι Μορφίτες αλλά και όλοι οι κάτοικοι της περιοχής, δεν μπορούμε να το δεχθούμε.
Ζητούμε από την πολιτεία να επιμείνει στην αρχική χάραξη και να μην αποκόψει τη Μόρφου από την αναπτυξιακή προοπτική της ελεύθερης Κύπρου. Γιατί η Μόρφου είναι και θα παραμείνει αναπόσπαστο κομμάτι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κατανοούμε φυσικά τα προβλήματα στην εφαρμογή του αρχικού σχεδιασμού. Τόσο εμείς όσο και οι ακριτικές μας κοινότητες, γνωρίζουμε πολύ καλά τις δυσκολίες.
Αν μας φόβιζαν όμως οι δυσκολίες και οι αγώνες, δεν θα είμασταν σήμερα εδώ, 51 ολόκληρα χρόνια μετά. Αν μας τρόμαζε η αρνητική στάση του κατακτητή και τα εμπόδια που θέτει στο δρόμο μας, δεν θα είχε κανένα νόημα να συνομιλούμε μαζί του και να προσπαθούμε να βρούμε μια λύση που να επανενώνει την πατρίδα μας.
Αναλογιστείτε το μήνυμα και μόνο που δίδεται σε κάθε πρόσφυγα με την εγκατάλειψη του αρχικού σχεδιασμού. Αν δεν μπορούμε να πείσουμε για το απλό συγκριτικά ζήτημα, της όδευσης ενός δρόμου που στο τέλος της ημέρας θα περνά μέσα από έδαφος που ανήκει ακόμη και σήμερα στην ελεύθερη περιοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, πως περιμένουμε ότι θα πείσουμε τον κατακτητή να αποδεχτεί μια λύση που θα μας επιστρέφει την κατεχόμενη γη μας;
Αγαπητοί φίλοι,
Η προσφυγιά για εμάς, είναι ένας καθημερινός πόνος. Είναι άνθρωποι που ζουν σε συνοικισμούς που χτίστηκαν για προσωρινή στέγη αλλά που έγινε δυστυχώς μόνιμη. Είναι οικογένειες που μεγάλωσαν παιδιά και εγγόνια χωρίς ποτέ να μπορέσουν να τους δείξουν το σπίτι και το χωράφι τους. Είναι άνθρωποι που έφυγαν με τον καημό της επιστροφής και νέοι που κληρονόμησαν την αδικία χωρίς να έχουν καμία προσωπική ευθύνη.
Υπάρχουν πρόσφυγες που διαθέτουν περιουσίες τεράστιας αξίας στη κατεχόμενη γη μας, αλλά ζουν σήμερα με στερήσεις. Υπάρχουν νέοι που μεγάλωσαν σε συνθήκες ανισότητας, σε συνοικισμούς που παραμελήθηκαν, περιμένοντας υποσχέσεις που ποτέ δεν υλοποιήθηκαν. Υπάρχει ένα κομμάτι του λαού μας που κουβαλάει επί μισό αιώνα τον βαρύ σταυρό της κατοχής και της αδικίας.
Η πολιτεία οφείλει να σταθεί δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους. Όχι μόνο με λόγια, αλλά με πράξεις. Η προσφυγική πολιτική χρειάζεται αναθεώρηση, δικαιοσύνη, ισότητα. Έχουμε κουραστεί από τις υποσχέσεις, έχει κουράσει η επαναλαμβανόμενη συζήτηση για το θέμα της απώλειας χρήσης χωρίς να λαμβάνονται ουσιαστικές αποφάσεις. Έχω πραγματικά κουραστεί και εγώ ο ίδιος να επαναλαμβάνω εδώ και 9 χρόνια σε κάθε αντικατοχική πορεία ότι δεν μπορεί να υπάρχουν πολίτες πρώτης και δεύτερης κατηγορίας.
Μορφίτες και Μορφίτισσες,
Κατανοώ την αγανάκτηση όλων και το Γολγοθά που περνούμε περιμένοντας μάταια. Παρόλα αυτά, δεν έχουμε το δικαίωμα να παραιτηθούμε. Δεν έχουμε το δικαίωμα να εγκαταλείψουμε τον αγώνα. Γιατί τότε θα έχουμε προδώσει όλους όσοι θυσιάστηκαν το καλοκαίρι του 1974. Θα έχουμε προδώσει τους αγνοούμενους που ακόμη ζητούν δικαίωση. Θα έχουμε στερήσει από τα παιδιά μας το μέλλον που τους ανήκει.
Γι’ αυτό απαιτούμε λύση. Όχι όμως οποιαδήποτε λύση. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί γιατί κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για την Κύπρο, έστω και αν αυτή τη στιγμή κάποιοι στις ελεύθερες περιοχές ζουν σε μια λανθάνουσα κατάσταση ευμάρειας παραγνωρίζοντας τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την κατοχική δύναμη, την ίδια ώρα η λεγόμενη «λύση δύο κρατών» δεν είναι και δεν θα αποτελέσει ποτέ επιλογή για τον λαό μας. Η διχοτόμηση ισοδυναμεί με οριστική απώλεια της πατρίδας μας και ταφόπλακα στα όποια όνειρά μας για επιστροφή στην κατεχόμενη γη μας.
Η μόνη αποδεκτή βάση λύσης είναι αυτή που έχει συμφωνηθεί διαχρονικά και στηρίζεται στα ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και στις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης: μια λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως αυτή καθορίζεται ρητά από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Μια λύση που θα διασφαλίζει την ενότητα του κράτους, την αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής, την κατάργηση των αναχρονιστικών εγγυήσεων και την πλήρη κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των Κυπρίων.
Δεν ζητούμε ξένα εδάφη. Ζητούμε μόνο το δίκαιο μας. Ζητούμε να ξαναμπούμε στα σπίτια μας, να ανάψουμε το καντήλι στους τάφους των προγόνων μας, να καλλιεργήσουμε ξανά τα χωράφια μας.
Αγαπητοί συνδημότες,
Η Μόρφου δεν είναι μόνο ένα κομμάτι γης. Είναι οι πορτοκαλεώνες που μοσχοβολούν κάθε άνοιξη. Είναι τα σχολεία μας γεμάτα με παιδικές φωνές. Είναι ο Άγιος Μάμας, ο Άγιος Γεώργιος, η Αγία Παρασκευή, η εκκλησία του Σωτήρος και η Παναγία του Μνασή που περιμένουν να ξαναλειτουργήσουν. Είναι τα σοκάκια μας, τα σπίτια μας, οι γειτονιές μας. Είναι για όλους εμάς ένα κομμάτι από τη ψυχή μας.
Ως Δήμαρχος και Δημοτικό Συμβούλιο, σας διαβεβαιώνουμε ότι δεν θα σταματήσουμε τον αγώνα. Θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε, να απαιτούμε, να κρατούμε ζωντανή τη φλόγα της επιστροφής. Αλλά αυτός ο αγώνας δεν μπορεί να δοθεί μεμονωμένα. Μας χρειάζεται όλους. Χρειάζεται ενότητα, αποφασιστικότητα και πάνω από όλα, συμμετοχή.
Φίλες και φίλοι,
Πενήντα ένα χρόνια κατοχής είναι πάρα πολλά. Σαράντα πέντε χρόνια πορειών είναι μια αιωνιότητα. Κι όμως, είμαστε ακόμη εδώ, όρθιοι. Γιατί η Κύπρος μας αξίζει ένα καλύτερο μέλλον. Γιατί η Μόρφου μας περιμένει!
Ας ανανεώσουμε σήμερα όλοι μαζί την υπόσχεσή μας:
50 και 1 χρόνια αγώνα κόντρα στην κατοχή, δεν μας έχουν λυγίσει ακόμη,
Δεν ξεχνούμε την Μόρφου και κάθε σπιθαμή από την κατεχόμενη γη μας.
Δεν συμβιβαζόμαστε με τη διχοτόμηση.
Είμαστε εδώ για να συνεχίσουμε μαζί μέχρι τέλους τον αγώνα μας, μέχρι η Μόρφου να ελευθερωθεί.
Μέχρι η Κύπρος και ο λαός της να επανενωθεί.
Ευχαριστώ πολύ!
