Διάσκεψη τύπου για τον σφετερισμό κατεχόμενων περιουσιών Ελληνοκυπρίων, παράθεσε το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, σημειώνοντας μεταξύ άλλων, ότι το Κίνημα προχωρά στην υποβολή στις αρμόδιες αρχές καταλόγου με πλήρη στοιχεία για 33 ακόμα εταιρείες σφετεριστών. Σημειώνεται εδώ πως σφετερισμός περιουσιών τελείται και σε περιοχές της κατεχόμενης Δυτικής Λευκωσίας.
Η συνεχιζόμενη κατοχή της μισής Κύπρου και οι συνέπειές της αποτελούν το σημαντικότερο οικολογικό πρόβλημα του τόπου μας. Ανάμεσά τους, ο σφετερισμός Ελληνοκυπριακών περιουσιών, ο εποικισμός και η δημογραφική αλλοίωση, η παραπέρα στρατικοποίηση και η ισλαμοποίηση των κατεχομένων τείνουν να οδηγήσουν σε μη αντιστρεπτή αλλοίωση του νησιού και συνθέτουν ένα πολλαπλό έγκλημα πολέμου όπως αυτό περιγράφεται στη Συνθήκη της Γενεύης (1949) και στο Καταστατικό της Ρώμης (1998).
Ένα σύντομο ιστορικό
Η αρπαγή περιουσιών των Ελληνοκυπρίων που εκτοπίστηκαν με τη βία των όπλων ξεκίνησε από την πρώτη μέρα της τουρκικής εισβολής και κατοχής. Από το 1975, έχουν μεταφερθεί παράνομοι έποικοι από την Τουρκία – κάτι που αποτελεί έγκλημα πολέμου. Για τους εποίκους, το καθεστώς κατοχής ψήφισε νόμο-μαϊμού «περί τίτλων ιδιοκτησίας» το 1995. Αυτός ο λεγόμενος νόμος εισήχθη από το Κόμμα CTP το οποίο υποστηρίζει κι αυτό τη «διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία» εκ μέρους του κατοχικού καθεστώτος, μαζί με το Δημοκρατικό Κόμμα του Ντενκτάς.
Το κύριο χαρακτηριστικό αυτού του νόμου είναι ότι επέτρεψε στους Τούρκους εποίκους που κι αυτοί πήραν «κκοτσιάνια» να πωλούν παράνομα τις κλεμμένες που άρχισαν να οικοδομούνται. Η διαδικασία της αρπαγής επιταχύνθηκε μετά το Σχέδιο Ανάν. Το καθεστώς κατοχής, θεωρώντας το απορριφθέν Σχέδιο Ανάν σαν «κεκτημένο», συνέχισε να το χρησιμοποιεί ως βάση για την αρπαγή γης.
Μετά από αγωγές που κατατέθηκαν στο ΕΔΑΔ από βίαια εκτοπισμένους Ελληνοκύπριους, το δικαστήριο δημιούργησε μια δομή εντός του καθεστώτος κατοχής με την ονομασία «Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας (ΕΑΠ)» για να μειώσει τον φόρτο των υποθέσεων. Αυτή η απόφαση του ΕΔΑΔ έριξε βενζίνη στη φωτιά, μετατρέποντας την αρπαγή γης σε μια τεράστια πυρκαγιά. Η ΕΑΠ έγινε εργαλείο αρπαγής στα χέρια του καθεστώτος κατοχής. Αυτό που προσέφερε το ΕΔΑΔ σαν λύση, έγινε το ίδιο το πρόβλημα!
Η ΕΑΠ νομιμοποιεί την κατοχή αρπαγμένης περιουσίας δίνοντας στους νόμιμους ιδιοκτήτες λιγότερο από 10% της αξίας της. Γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει ποινική τιμωρία για τις πράξεις τους, οι σφετεριστές τουρκοποιούν με αυτοπεποίθηση τις περιουσίες που καταλήφθηκαν με τη βία των όπλων.
Ποινικός Κώδικας της Δημοκρατίας της Κύπρου κατά του Σφετερισμού
Με πολλή καθυστέρηση τροποποιήθηκε ο Ποινικός Κώδικας [Ν.130(Ι)/2006, άρθρο 303Α] που καθόριζε ρητά τον σφετερισμό ως ποινικό αδίκημα προβλέποντας ποινή φυλάκισης έως και επτά (7) ετών για τους σφετεριστές.
Ενώ το 37% της Κύπρου παραμένει υπό κατοχή και χιλιάδες στρέμματα γης λεηλατούνται κάθε χρόνο, είναι άξιο απορίας γιατί η Δημοκρατία της Κύπρου δεν ξεκίνησε οποιαδήποτε έρευνα για τόσα πολλά χρόνια. Η πιο σημαντική εξέλιξη στην υπόθεση ήταν ότι ο Ακάν Κιουρσάτ συνελήφθη από τις ιταλικές αρχές τον Δεκέμβριο του 2023, σε σύνδεση με τον Βρετανό Γκάρι Ρομπ, ο οποίος εμπλεκόταν στον σφετερισμό ελληνοκυπριακής γης. Είναι αξιοπερίεργο πώς, ενώ υπήρχε διεθνές ένταλμα σύλληψης από το 2007, ο συλληφθείς μπαινόβγαινε στις ελεύθερες περιοχές, ανανέωσε το διαβατήριό του το 2014 και χρησιμοποίησε το αεροδρόμιο Λάρνακας, αλλά δεν συνελήφθη!
Γιατί η Δημοκρατία της Κύπρου δεν επέβαλε τον νόμο και το ένταλμά της; Μετά τη σύλληψη του Κιουρσάτ στην Ιταλία, η υπόθεση έκλεισε με την αιτιολογία ότι «ο μοναδικός μάρτυρας είχε αποβιώσει». Ουδείς εξήγησε τι απέγιναν οι ιδιοκτησίες-τεκμήρια του σφετερισμού και αν οι ευθύνες του θανόντος μάρτυρα μεταφέρθηκαν στους κληρονόμους του…
Γιατί η Κυπριακή Δημοκρατία καθυστέρησε τόσο πολύ;
Κατά την άποψή μας, αυτή η αδράνεια δεν είναι ούτε τυχαία ούτε από αμέλεια· είναι συνειδητή πολιτική επιλογή. Η πιο αθώα εξήγηση είναι η αποφυγή διατάραξης του λεγόμενου «καλού κλίματος». Ωστόσο, η αρπαγή γης δημιουργεί «ατμόσφαιρα σοβινισμού».
Πιο πιθανή εξήγηση είναι η εξής: Η ηγεσία της Δημοκρατίας της Κύπρου ανέχεται την αρπαγή προκειμένου να καταστήσει εφικτή τη λεγόμενη «ομοσπονδιακή λύση» η οποία μάλιστα βασίζεται σε εθνοτικές περιοχές και απαρτχάιντ.
Πρωτοβουλίες των Οικολόγων
Μετά την υπόθεση του Ακάν Κιουρσάτ, από τον Ιανουάριο του 2024, το Κίνημα Οικολόγων ενίσχυσε τις προσπάθειές του για να τονίσει τη σημασία του ζητήματος της αρπαγής περιουσιών Ελληνοκυπρίων.
Ως Κίνημα, έχουμε πραγματοποιήσει διάφορες δράσεις τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Τον Μάρτιο του 2024, μοιραστήκαμε τη νέα στρατηγική μας για το θέμα σε συνέντευξη τύπου. Τον Αύγουστο, αποκαλύψαμε τα ονόματα και πλήρη στοιχεία 24 εταιρειών και ιδιοκτητών ανάμεσα σ΄αυτές που πρωταγωνιστούσαν στον σφετερισμό. Είχαμε συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Υπουργό Εξωτερικών και τον Διαπραγματευτή· θέσαμε το θέμα σε συνεδριάσεις του Εθνικού Συμβουλίου και της Πολιτικής Ομάδας για το Κυπριακό καθώς και σε συνάντηση των κυπριακών κομμάτων που πραγματοποιήθηκε στο Λήδρα Πάλας υπό την αιγίδα του Σλοβάκου πρέσβη. Στην κοινή δήλωση της 25ης Σεπτεμβρίου 2024 (με την αποχή ενός κόμματος), εκφράστηκε σχεδόν ομόφωνη καταδίκη κατά των ενεργειών αρπαγής. Αυτή η σημαντική κοινή δήλωση, που προωθήθηκε από το Κίνημά μας, παρουσιάστηκε από τον Πρόεδρο στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες.
Τον Δεκέμβριο του 2024, κατόπιν πρόσκλησης του ευρωβουλευτή Κώστα Μαυρίδη, εκπρόσωποι του Κινήματος μίλησαν σε ειδική εκδήλωση για τον σφετερισμό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τον Φεβρουάριο του 2025, συναντηθήκαμε με τον Μόνιμο Εισηγητή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία και τους αναπληρωτές εισηγητές, συμβάλλοντας στη συμπερίληψη στην Έκθεση αναφοράς για τις δραστηριότητες της Τουρκίας στην Κύπρο. Τώρα, επεκτείνουμε την επικοινωνία μας με τους κατεχόμενους δήμους που κι αυτοί αναλαμβάνουν παρόμοιες πρωτοβουλίες.
Αργά, αλλά όχι πολύ αργά!
Μέχρι τώρα, οι υποθέσεις που οδηγήθηκαν στα δικαστήρια έγιναν χάρη στις πρωτοβουλίες των βίαια εκτοπισμένων Κυπρίων πολιτών. Ακόμα και αν τα οδοφράγματα είναι ανοιχτά, δεν είναι εύκολο για τους νόμιμους ιδιοκτήτες να εντοπίσουν τις αρπαγμένες περιουσίες τους και τις λεπτομέρειες του σφετερισμού στην κάθε περίπτωση. Η επαλήθευση της ιδιοκτησίας από μόνη της δεν αρκεί· απαιτούνται πολλά έγγραφα για να αποδειχθεί η ιδιοκτησία στο δικαστήριο. Για το λόγο αυτό, η ευθύνη του Κράτους και των αρμόδιων φορέων είναι καθοριστική.
Η διαδικασία υποβολής καταγγελιών, διεξαγωγής ερευνών και συλλογής αποδείξεων δεν μπορεί να φορτωθεί στους ώμους των Ελληνοκυπρίων που εκτοπίστηκαν βίαια πριν από 50 χρόνια!
Καλούμε τους βίαια εκτοπισμένους Ελληνοκύπριους να υποβάλουν καταγγελίες για τις καταληφθείσες περιουσίες τους· και καλούμε το Κράτος να εκπληρώσει το καθήκον του και να ερευνήσει αυτές τις καταγγελίες.
Μετά τη σύλληψη του Τουρκοεβραίου επιχειρηματία Σάιμον Αϊκούτ—ο οποίος έχτισε περίπου 10.000 σπίτια στην κατεχόμενη περιοχή – τον Ιούνιο του 2024, η αρπαγή γης επανήλθε στην ατζέντα· ωστόσο, δεν ανοίγουν νέες υποθέσεις και οι διαδικασίες προχωρούν με ρυθμούς χελώνας.
Για παράδειγμα, ενώ δύο Ούγγροι και ένας Γερμανός μεσίτες ακινήτων δικάζονται για αρπαγή, οι Τούρκοι κατασκευαστές από τα κατεχόμενα που έχτισαν σε κλεμμένη γη συμμετείχαν σε εκθέσεις ακινήτων στη Γερμανία και την Ολλανδία! Ενώ οι δίκες αρπαγής συνεχίζονταν στη Λευκωσία, αυτές οι εταιρείες προωθούσαν αρπαγμένες περιουσίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της οποίας μέλος είναι η Δημοκρατία της Κύπρου· και αντίστοιχα σε «νέες συμμαχικές» αραβικές χώρες…
Η υπόθεση Σάιμον Αϊκούτ αποτελεί παράδειγμα της «αδελφότητας» μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Ο Ισραηλινός Πρόεδρος Ισαάκ Χέρτζογκ προχώρησε μέχρι το σημείο να ζητήσει απαλλαγή από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη για τον Σάιμον Αϊκούτ, ο οποίος σφετερίστηκε τα κατεχόμενα εδάφη για λογαριασμό της Τουρκίας. Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου Χριστοδουλίδη στο Ισραήλ, ισραηλινοί έποικοι οργάνωσαν διαμαρτυρία υπέρ του Αϊκούτ.
Πέραν των ποινών φυλάκισης 2,5 και 15 μηνών των δύο Ούγγρων μεσιτών που ομολόγησαν την ενοχή τους, όλες οι διαδικασίες κινούνται με ρυθμούς χελώνας. Πιο πρόσφατα, η διαρροή ενταλμάτων σύλληψης για τέσσερις Τούρκους εργολάβους που έχτισαν πόλη 20.000 ατόμων στο Λευκόνοικο έθεσε σε γνώση αυτών των αρπακτών ότι μπορούν να συλληφθούν εάν ταξιδέψουν στο εξωτερικό.
Στο μεταξύ, κάποιοι τοπικοί και ξένοι κύκλοι προτείνουν να «παγώσουν οι διώξεις χάριν του καλού κλίματος». Εμείς υποστηρίζουμε ακριβώς το αντίθετο: θετικό κλίμα μπορεί να υπάρξει μόνο αν σταματήσει η αρπαγή και οι άλλες ενέργειες υπέρ της όποιας διχοτομικής λύσης. Διαφορετικά, οι νέες πραγματικότητες ενισχύουν τη λύση των δύο κρατών.
Μια άλλη διάσταση, ορατή κι αυτή δια γυμνού οφθαλμού είναι η εντεινόμενη καταστροφή του Πενταδακτύλου με τα περισσότερο από 50 παράνομα λατομεία που «χρειάζονται» για να κτιστούν αυτά τα μεγαθήρια του εγκλήματος. Ατυχώς, από τα ίδια λατομεία τροφοδοτούνται και εργασίες στις ελεύθερες περιοχές.
Παράδειγμα του «Νέου Παλατιού» του Καθεστώτος Κατοχής
Το νέο συγκρότημα «παλατιού – βουλής – τζαμιού – δικαστηρίου» του καθεστώτος κατοχής, που κατασκευάστηκε κατ’ εντολή του Ταγίπ Ερντογάν, χτίστηκε σε περιουσία που ανήκε σε Αρμένιους. Ο πρώην Τουρκοκύπριος ηγέτης Μεχμέτ Αλί Ταλάτ εξέφρασε την αντίθεσή του στην κατασκευή αυτού του παλατιού (βλέπε Halk TV, 21.07.2021). Ο Ταλάτ πίστευε ότι οι Ελληνοκύπριοι θα αποθάρρυναν τους ξένους ηγέτες να επισκεφθούν το μέρος γι’ αυτόν τον λόγο.
Η Προσωπική Απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Μαρία Άνχελ Ολγκουίν επισκέφθηκε αυτό «το παλάτι» που χτίστηκε σε αρπαγμένη γη κατά την τελευταία της επίσκεψη!
Η έκκλησή μας προς την Κυπριακή Κυβέρνηση
Ακόμα και τόσο καθυστερημένα, λάβετε τα απαραίτητα μέτρα – παρέμβετε στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και στις αρμόδιες ξένες αποστολές. Διότι οι επισκέψεις στο «παλάτι» σε αρπαγμένη γη σημαίνουν συνενοχή στο έγκλημα. Η επόμενη επίσκεψη της Απεσταλμένης πλησιάζει…
Ο σφετερισμός στις κατεχόμενες περιοχές αποτελεί το πολιτικό έδαφος για τη ρατσιστική και απαρτχάιντ επιβολή μιας λύσης βασισμένης στον γεωγραφικό διαχωρισμό των Κυπρίων σε εθνοτική/θρησκευτική βάση. Το ζήτημα αυτό δεν αφορά μόνο τους ιδιοκτήτες περιουσιών· αποτελεί έγκλημα πολέμου που διαπράττεται βάσει επίθεσης στην κυριαρχία της Δημοκρατίας της Κύπρου, εποικισμού και μη αναστρέψιμης οικολογικής/πολιτιστικής καταστροφής.
Σήμερα, βρισκόμαστε και πάλι εδώ:
Να καταδικάσουμε το έγκλημα του σφετερισμού,
Να σημειώσουμε πως προχωρούμε στην υποβολή στις αρμόδιες αρχές καταλόγου με πλήρη στοιχεία για 33 ακόμα εταιρείες σφετεριστών.
Να φέρουμε αυτό το συνεχιζόμενο έγκλημα στην ατζέντα τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Να καταγγείλουμε τον σφετερισμό στις κατεχόμενες περιοχές ως έγκλημα πολέμου και πρόβλημα πολιτικής κυριαρχίας που πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Να δράσουμε για την πάταξη αυτού του εγκλήματος για την προάσπιση της ελευθερίας, της κυριαρχίας, της δημοκρατίας και του περιβάλλοντος της πατρίδας μας που αναμφισβήτητα αποτελεί ένα ενιαίο οικοσύστημα και αγωνιζόμαστε γι’ αυτό!