Τότε το 1984 η Λευκωσία για τους φοιτητές που έρχονταν από χωρία και πόλεις της ελεύθερης Κύπρου ήταν μια πόλη με ευκαιρίες διαλόγου και αυτομόρφωσης. Η πράσινη γραμμή, ο Πενταδάκτυλος ήταν μια συνεχής υπόμνηση της εισβολής ενώ πάρα το κομματικό ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟ που κυβερνούσε και επέβαλλε ένα κλίμα ιδιότυπης σιωπής γύρω από τον διάχυτο πόνο και τα αδιέξοδα, απέναντι σε μια ληστρική και δολοφονική εισβολή υπήρχαν ευκαιρίες αντικατοχικής έκφρασης και προσφοράς.
Γράφει ο Γιάννης Πεγειώτης
ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΤΩΝ ΤΟΥ ΟΓΔΟΝΤΑ
Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ Η ΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ Η ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΝΘΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΟΧΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
Υπήρχε βέβαια ήδη ένας μηχανισμός ψηλαφητός αναξιοκρατίας και ένα κλίμα εκμετάλλευσης του κλίματος μετά την εισβολή το οποίο περιέγραφε με αναλυτική ακρίβεια από τότε ο Σάββας Παύλου γραπτώς και με τον ακριβό ελληνικό του λόγο προφορικά.
Τα απογεύματα τα βιβλιοπωλεία προσφέραν ταξίδια μαγικά σε βιβλία περιοδικά ποικίλων πολιτικοκοινωνικών τοποθετήσεων και τα βράδια στην πλατεία Ελευθερίας ο Αθηναϊκός ημερήσιος και περιοδικός τύπος ανήγε παράθυρα αναζήτησης πλάι στις αθλητικές εφημερίδες που είχαν ακόμη μια μαγεία και μια λόγια γλώσσα που στις υπερβολές της, ανακούφιζε από τους οποίους σφάχτες της ψυχής προσωπικούς ,συλλογικούς και εθνικούς.
Η αλήθεια ήταν πως δεν μπορούσα συχνά να καταλάβω την εμμονή κάποιων από τους τότε γνωστούς και φίλους σε Αθηναϊκές παιδικές ασθένειες. Την τραχιά σχεδόν τυφλή κομμουνιστική ερμηνεία όλων, την ακραία απέχθεια στην παράδοσή του τόπου, το μίσος έναντι σε οτιδήποτε ελληνοκεντρικό, τη εθελοτυφλία απέναντι στα εγκλήματα και τις διώξεις στη Σοβιετική Ένωση.
Από την άλλη ήταν φανερό πως αρκετοί ακολουθούσαν δουλικά η κατ’ ανάγκη τις ερμηνείες της Βρετανικής Πρεσβείας στο Κυπριακό, με μια περιθωριοποίηση όσων τολμούσαν να χαράξουν μια πιο δικαιότερη και με έρωτα ελευθερίας προσέγγιση.
Έστω και εφηβικά και με μια αφέλεια προσπαθούσα να τους ακούω όλους, να τους αγαπώ και διαλογικά να αναζητώ μίαν οδό Ειρηνικής αγαπητικής συναντήσεως …
Η ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΝΘΟΦΟΡΙΑ ΣΤΑ ΕΤΗ ΤΟΥ ΟΓΔΟΝΤΑ
Στα χρόνια μετά την εισβολή υπήρχε μια εκδοτική άνθηση ποικίλων εντύπων στη Λευκωσία και τις άλλες πόλεις. Ήταν και μια αναζήτηση και η πληθώρα συναισθημάτων και βιωμάτων μετά την εισβολή στους νέους μα και όσους μεγαλύτερους ένοιωθαν προδομένοι.
Φτάνοντας στη Λευκωσία Φθινόπωρο του ογδόντα τέσσερα είχα ήδη κάποιες συνεργασίες με έντυπα ελλαδικά του χριστιανικού τύπου, είχα δουλέψει πολυγράφους και ήξερα για στένσιλ, φυλλαδιογραφία και κυκλοφορία φυλλαδίων αλλά δεν είχα πότε πλησιάσει καλά τυπογραφικές σελιδώσεις, λινοτυπικές μηχανές και στησίματα εφημερίδων και περιοδικών.
Αυτή την είσοδο στη μαγεία της σελίδωσης και της οικοδόμησης ενός εντύπου, μιας εφημερίδας, ενός βιβλίου, μιας περιοδικής έκδοσης με σταθερό πρόγραμμα κυκλοφορίας την έζησα ως δώρο σε γραφεία εφημερίδων, σε συντακτικές επιτροπές περιοδικών, σε φιλόδοξες και κάποτε βραχύβιες εκδοτικές πρωτοβουλίες στην ωραία ζωντανή τότε Λευκωσία. Σε έντυπα ποίκιλα. Κάποια τότε τα περιφρονούσαν ως περιθωριακά κι ας δημοσίευαν κείμενα ευστοχά σχεδόν προφητικά.
Εκεί γνώρισα και αγάπησα τον άρχοντα της σελίδωσης στα τυπογραφεία του Κασουλίδη, τον λίαν αγαπητό Τιμόθεο. Τότε έζησα από κοντά σελιδώσεις της Ορθόδοξης Μαρτυρίας, της Επίκαιρης, εφημερίδας που αγαπούσα, της Πολιτείας όπου γράφαμε τα εκπαιδευτικά. Στον Κασουλίδη σελιδώσαμε και τα τέσσερα τεύχη του περιοδικού Υφάδι, μια προσπάθεια στες αρχές του ενενήντα με καλή ανταπόκριση πανελληνίως που οι συγκυρίες της ζωής δεν μας αφήσαν να συνεχίσουμε…..
Στην Λευκωσία έζησα και τη φωτεινή εμπειρία της σελίδωσης των έξι τευχών της Φυλλάδας φοιτητών μαθητών, δύο στους πολυγράφους και τέσσερα στο τυπογραφεία. Ήταν το εκφραστικό όργανο της μεγάλης δίμηνης έκδοσης επανάσταση των Νέων της εποχής στο Οδόφραγμα του Λήδρα Πάλλας.
Εκεί έζησα πόση δύναμη μπορεί να έχει ένα έντυπο ως συλλογικής έκφραση ενός ονείρου αντικατοχικού, ενός ονείρου ελευθερίας…
ΣΤΑ ΕΝΤΥΠΑ ΚΑΙ ΤΑ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΑ
ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ ΕΝΕΝΗΝΤΑ
Η εργασία στα τυπογραφεία και τις σελιδώσεις σε οδηγεί στις νέες συνεργασίες στην ένταξη σε συντακτικές ομάδες και σε εκδοτικές πρωτοβουλίες.
Από το 1988 η εφημερίδα Επίκαιρη φιλοξενούσε με αρχοντιά αρκετά κείμενα με το ψευδώνυμο Λευτέρης Σκλάβος μια και η στρατιωτική θητεία δεν επέτρεπε την υπογραφή των κείμενων
Έτσι μετά τη Φυλλάδα φοιτητών μαθητών, την ανοιξιάτικη εκείνη εφημερίδα της αντικατοχικης ΣΕΦΕΚ ΣΕΜΕΛ, τα έξι τεύχη της του 1990 και τα τέσσερα τεύχη του νεανικού λογοτεχνικού περιοδικού Υφάδι τα έτη 1990 και 1991, ξανοιχτήκαμε και σε άλλες πρωτοβουλίες.
Ύστερα καλοκαίρι του ενενήντα ένα, ενταχτήκαμε με τον φίλο Κωστή Κωνσταντίνου στην ομάδα που ετοίμαζε την εφημερίδα ΠΟΛΙΤΕΙΑ όπου γράφαμε τα εκπαιδευτικά με ψευδώνυμο και κάποτε, είμαστε παρόντες στη σελίδωση και πάντα στα φιλόξενα τυπογραφεία Κασουλίδη.
Βέβαια από το 1984 συνέχισα να δημοσιεύω κείμενα στο χριστιανικό Φοιτητικό περιοδικό Η ΔΡΑΣΙΣ ΜΑΣ στην Αθήνα πάντα με την καθοδήγηση του Νικολάου Βασιλειάδη. Μια συνεργασία που κράτησε μέχρι το 1992. Το έτος 1987 ο Κύπρος Χρυσάνθης άρχισε να φιλοξενεί μια σειρά πέντε συνεργασιών στην Πνευματική Κύπρο. Το ίδιο και ο Αστέρας Ιωάννινων ενώ η Ορθόδοξη Μαρτυρία της Λευκωσίας θα δημοσιεύσει και θα προξενήσει μια σειρά κείμενων που αγαπώ ,ενώ η εκδοτική ομάδα θα με καλέσει κοντά της και σε κάποιες σελιδώσεις με καλύτερη μια πολυσέλιδη για το αφιέρωμα στα Κατεχόμενα Προσκυνήματα όπου αναγκαστικά θα σπουδάσω στον πρώτο μυθικό τόμο ΚΥΠΡΟΣ της Αθήνας Τασούλη, για να στηριχτεί η εικονογράφηση του τόμου των προσκυνημάτων.
Επιστρέφοντας για λόγους επιβίωσης στη Λεμεσό το Φθινόπωρο του 1991 δεν ανέμενα πως οι εκδοτικές, σελιδοτικες και συντακτικές περιπέτειες μας θα είχαν εκτενή συνέχεια…
Και όμως τα μελάνια και οι εκδοτικές μηχανές μας περίμεναν
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΓΕΙΩΤΗΣ
