Αίτημα για δημιουργία σύγχρονου Πολιτιστικού Κέντρου για εκδηλώσεις με καφετέρια στον χώρο των πρώην «αποθηκών χαρουπιών» στον Κάτω Πύργο Τηλλυρίας, υπέβαλε η Επαρχιακή Διοίκηση Λευκωσίας στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 και του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027 (Τμήμα Γεωργίας) σε συνεργασία με τον Κυπριακό Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών και τη Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Ταμείων του Υπουργείου Εσωτερικών.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Τάττης
Σύμφωνα με τον Έπαρχο Λευκωσίας Ανδρέα Χατζηπάκκο, το αίτημα έγινε από την Επαρχιακή Διοίκηση για λογαριασμό του Κοινοτικού Συμβουλίου Κάτω Πύργου, ενώ μέχρι αυτή τη στιγμή, έχουν ληφθεί οι Πολεοδομικές και Οικοδομικές Άδειες και εκκρεμεί η έγκριση συγχρηματοδότησης από το Ευρωπαϊκό Ταμείο. Το αίτημα υποβλήθηκε πριν περίπου δύο εβδομάδες, με τη λήξη της προθεσμίας, η οποία ήταν στις 4 Απριλίου 2025. Η αίτηση έγινε στη Μονάδα Ευρωπαϊκών Ταμείων του Υπουργείο Εσωτερικών, στη βάση του Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης. Η συνολική προ εκτίμηση για το κόστος του έργου σύμφωνα με τον Γιάννο Μαυρομμάτη, Αρμόδιο Λειτουργό από το Υπουργείο Γεωργίας , ανέρχεται στο €1.362.550 (συμπ. ΦΠΑ) και το επιλέξιμο ποσό που δύναται να συγχρηματοδοτηθεί, σε περίπτωση έγκρισής του, ανέρχεται στο €1.226.295 (μείον τη συνεισφορά του Κοινοτικού Συμβουλίου). Σε περίπτωση έγκρισης του υπό αναφορά έργου, η υλοποίησή του θα μπορεί να αρχίσει αρχές του 2026.
Όπως πληροφορείται η Εφημερίδα Δυτικής Λευκωσίας – West Nicosia News, στο χώρο θα υπάρχει Πολιτιστικό κέντρο εσωτερικού χώρου, καφετέρια, καθώς και εξωτερικός χώρος για εκδηλώσεις δίπλα στη θάλασσα. Όπως υποδηλώνουν και τα αρχιτεκτονικά σχέδια που εξασφαλίσαμε, θα υπάρχει και χώρος με γρασίδι.
Ο κ. Χατζηπάκκος διευκρίνισε ότι «το έργο αφορά την αναπαλαίωση του υφιστάμενου κτηρίου-αποθήκη και μετατροπή του σε αίθουσα εκδηλώσεων και επιπλέον προσθήκη μικρής σύγχρονης αίθουσας στο δυτικό τμήμα του τεμαχίου για χώρους υγιεινής. Ο χώρος Πολιτιστικών εκδηλώσεων στην κοινότητα Κάτω Πύργου φιλοδοξεί να αποτελέσει τόπο δραστηριότητας και ενδιαφέροντος για όλους τους κατοίκους της κοινότητας, ανεξαρτήτως ηλικίας. Θα παρέχει υπηρεσίες ως πολυλειτουργικό κέντρο νεότητας, ως κέντρο δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, ως χώρος διδασκαλίας και ως χώρος εκδηλώσεων. Οι εργασίες για την υλοποίηση του έργου αφορούν την συντήρηση/αποκατάσταση και τις προσθηκομετατροπές που θα γίνουν σε διατηρητέα-πετρόχτιστη οικοδομή η οποία βρίσκεται σε οικιστική περιοχή, καθώς και την αλλαγή χρήσης της οικοδομής από αποθήκη σε χώρο Πολιτιστικών Εκδηλώσεων. Δύναται η Κοινότητα διεξάγει στον εν λόγω χώρο εορταστικές εκδηλώσεις ή ακόμη και των κοινοτήτων της γύρω περιοχής, σεμινάρια/εκπαιδεύσεις, θεατρικές/χορευτικές παραστάσεις, συναυλίες, ομιλίες, επιμορφωτικά μαθήματα, εκθέσεις ζωγραφικής κ.α.»
Παράλληλα, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, όλες οι τελικές εσωτερικές πέτρινες επιφάνειες τοιχίων θα επιχριστούν βάση των όρων του Τμήματος Διατήρησης. Στόχος είναι «η πέτρινη λιθοδομή της οικοδομής να διατηρηθεί/ αποκατασταθεί στην αυθεντική της μορφή σύμφωνα με τα παραδοσιακά πρότυπα που επικρατούν στην περιοχή, αφού γίνει κατάλληλη συντήρηση και προετοιμασία της. Η επιδιόρθωση να γίνει με τον παραδοσιακό τρόπο και υλικά, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι όμοιο με το αυθεντικό και ταυτόχρονα να επιτρέπεται η διαπνοή της λιθοδομής. Η επισκευή της λιθοδομής να γίνεται με κονίαμα με την ενδεδειγμένη σύνθεση ανάλογα με τη σύσταση της πέτρας, ενώ τα πολύ φθαρμένα τμήματα της να αντικατασταθούν με ίδιου τύπου πέτρα».
Ο κ. Χατζηπάκκος εκτιμά ότι «η δημιουργία του χώρου Πολιτιστικών εκδηλώσεων έχει ως απώτερο στόχο για το Κοινοτικό Συμβούλιο Κάτω Πύργου να συμβάλει στην κοινωνικοοικονομική αναζωογόνηση του παραδοσιακού πυρήνα της κοινότητας. Προβλέπεται να αποτελέσει ένα σημαντικό σημείο αναφοράς τόσο για την κοινότητα Κάτω Πύργου, όσο και για τις κοινότητες της ευρύτερης περιοχής, καθώς θα προσφέρει πολλαπλές δυνατότητες αξιοποίησης και ανάπτυξης πολιτιστικών και κοινωνικών δράσεων. Ειδικότερα, αναμένεται η αναβάθμιση της ζωής των κατοίκων και ο εκσυγχρονισμός του τομέα της εκπαίδευσης».
Σχετικά με την αίτηση για το πιο πάνω έργο, η διαδικασία αξιολόγησης όλων των αιτήσεων που υποβλήθηκαν, αναμένεται να ολοκληρωθεί το αργότερο το Σεπτέμβριο του 2025, οπότε και θα ανακοινωθούν τα έργα που θα εγκριθούν για συγχρηματοδότηση από το ΕΓΤΑΑ. Λαμβανομένου υπόψη ότι ο διαθέσιμος προϋπολογισμός της πρόσκλησης ανέρχεται στα €18εκ., και ο συνολικός επιλέξιμος προϋπολογισμός των αιτήσεων που υποβλήθηκαν ανέρχεται στα €42εκ, οι περισσότερες αιτήσεις/έργα που υποβλήθηκαν δεν θα είναι δυνατόν να εγκριθούν, ωστόσο, τοπικές αρχές και Επαρχιακή Διοίκηση είναι αισιόδοξοι.
Σύμφωνα με τον Κοινοτάρχη του Κάτω Πύργου Νίκο Κλεάνθους, είναι ένα έργο το οποίο ξεκίνησε ο σχεδιασμός του από το 2017-2018. Είναι μια διατηρητέα οικοδομή, στην οποία υπήρχε και αποβάθρα για εξαγωγές. Δυστυχώς η αποβάθρα εν καιρώ αγγλοκρατίας ανατινάχθηκε. Η πρόταση έγινε στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας που καταβάλλουμε για διατήρηση της περιοχής, να κρατήσουμε τον κόσμο μας. Θα είναι ένα στολίδια για την περιοχή μας και θα συμβάλλει τα μέγιστα τόσο στην πολιτιστική ανάπτυξη και ανάδειξη της περιοχής, όσο και για σκοπούς ψυχαγωγίας».